در این نوشته می خوانید:
فرنوم به صورت یک بند نرم و منعطف در دهان است که با اتصال لب ها به لثه ها و وصل کردن زبان به کف دهان، به ثبات لب ها و زبان کمک می کند.
ظرافت این بافت باعث شده تا گاهی افراد بزرگسال و یا کودک آسیب آن را تجربه کرده و در نتیجه دچار مشکل شوند. با این حال، مشکلاتی که در کودکان به وجود می آید، از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردار است.
به همین دلیل در این مطلب سعی داریم با بررسی مشکلات فرنوم در کودکان و اختلالاتی که می تواند به وجود آورد، بپردازیم. روش های درمانی و مراقبت های بعد از عمل احتمالی نیز در انتهای مطلب توضیح داده خواهد شد.
فرنوم به صورت قطعه ای از یک بافت نرم است، که بین لب ها و لثه ها قرار گرفته و باعث شده تا لب به لثه متصل شود.
به بند نازک بین لب ها و لثه ها فرنوم لب می گویند که اگر لب خود را بالا بگیرید، آن را خواهید دید. علاوه بر فرنومی که لب ها را به لثه ها وصل می کنند، یک فرنوم دیگر در ناحیه زیر زبان وجود دارد که زبان را به پشت دندان ها و در قسمت کف دهان متصل می نماید؛ این فرنوم تحت عنوان فرنوم لینگوال شناخته می شود که با بالابردن زبانتان آن را به صورت کاملا واضح خواهید دید.
همه افراد در دهان خود فرنوم دارند؛ با این حال شکل و اندازه فرنوم برای اشخاص مختلف، متفاوت است. با توجه به اینکه فرنوم ها بافت هایی نیمه سست در دهان هستند و بافت نسبتا ظریفی دارند، به نوعی می توانند آسیب پذیر باشند.
برای مثال در افراد بزرگسال، به هنگام غذا خوردن، استفاده از لوازم دهان و دندانی مانند براکت ارتودنسی و مواردی از این نوع، این بافت می تواند کشیده شده و یا به شکلی دیگر دچار مشکل گردد.
علی رغم خونریزی زیادی که بر اثر کشیدگی و یا زخم فرنوم می تواند به وجود آید، اما عمدتا بدون نیاز به بخیه و یا درمان های پزشکی، می تواند سریعا بهبود یابد.
البته لازم است بدانید در موارد نادری، اختلال در فرنوم نشان دهنده یک بیماری جدی است که باید آن را مهم تلقی کرد. بنابراین در صورت بروز چنین مشکلی حتما با پزشک مشورت نمایید.
وضعیت فرنوم لب های پایین و بالا و نیز فرنوم لینگوال، در کودکان از اهمیت بیشتری برخوردار است. با اینکه در اکثر مواقع، فرنوم های کودک بدون ناهنجاری هستند، اما ممکن است گاهی برای یکی از این دو بافت، مشکلی وجود داشته باشد.
بر اساس مطالعات انجام شده، فرنوم کودکان در سنین پایین تر برجسته تر از زمانی است که به سنین بالاتر می رسند. اختلالات فرنوم کودکان گاهی حتی می تواند منجر به جراحی های جمجمه و صورت شود که البته وضعیت بسیار نادری است.
از دید برخی از کارشناسان و پزشکان، وجود نارسایی در فرنوم لب پایین می تواند منجر به مشکلات گفتاری و نیز مشکلات شیردهی گردد. البته این موضوع کاملا اثبات نشده و تاکنون نظرات مختلفی در این باره ارائه شده است.
از مشکلات فرنوم لب بالا نیز می توان به این موضوع اشاره کرد که در صورت وجود ضخامت بیش از اندازه، باعث ایجاد یک شکاف در بین دندان های نوزاد و یا کودک خردسال شما خواهد شد. البته بهتر است بدانید که معمولا این نوع فرنوم ها با رشد دندان های بزرگسال که در اکثر کودکان بین سنین ۶ تا ۸ سالگی رخ می دهد، عقب نشینی خواهند کرد.
همان طور که گفته شد، وجود فرنوم لینگوال و فرنوم لب در کودکان، باعث ایجاد ثبات و پایداری فزاینده در زبان و لب های بالا و پایین خواهد شد. در صورتی که یکی از فرنوم های کودک، رشدی غیرطبیعی داشته باشد، آن گاه می تواند منجر به مشکلات متعددی در دهان او گردد.
یکی از اختلالاتی که در صورت بروز مشکل در فرنوم ها برای کودک به وجود می آید، ناهنجاری هایی است که باعث ایجاد خلل در رشد حفره دهانی او می شود.
پارگی فرنوم معضل دیگری است که وقوع آن محتمل است. همچنین، کودک می تواند در اثر این اختلالات، در فرآیند بلعیدن غذا با مشکل مواجه شود. از طرفی، این مشکلات منجر به ایجاد شکاف بین دو دندان جلو در لثه بالایی می گردد.
در نوزادان وجود مشکل فرنوم لب بالا و یا پایین، مکانیسم قفل شدن دهان به هنگام شیردهی را دشوار می کند. به علاوه رشد غیرمعمول فرنوم در رشد فک، ناهنجاری به وجود می آورد که این مشکل منجر به عادت هایی نظیر خر و پف شده و باعث می شود تا کودک به تنفس دهانی متکی شود. دشواری حرکت زبان، گفتار کودک را با مشکل مواجه خواهد کرد و کودک نمی تواند از حرکت زبان خود در همه جهات استفاده نماید.
فرنوم آسیب دیده و یا ناهنجار، منجر به جدا شدن لثه از پایه دندان ها شده و ریشه دندان را بدون حفاظ خواهد کرد؛ این مساله به مرور زمان سلامت دندان ها را به خطر می اندازد.
در پاسخ به این سوال که آیا وجود ناهنجاری در فرنوم قابل تشخیص است یا خیر باید گفت که پاسخ مثبت است
البته برخی ایرادات مربوط به فرنوم، به مرور زمان با شروع غذا خوردن و حرف زدن کودک قابل تشخیص است. مثلا اگر بافت بند زیر زبان طول کوتاهتر از حدی داشته باشد، حرکت افقی و عمودی زبان را دچار مشکل کرده و محدودیت هایی برای چرخش زبان ایجاد خواهد نمود.
این موضوع حتی در دوران شیردهی نیز منجر به بروز مشکلاتی برای گرفتن و قفل شدن زبان نوزاد به سینه مادر خواهد شد؛ به علاوه برای مادر شیردهی دردناکی را در پی دارد.
این موضوع حتی در مورد سلامت دندان ها نیز می تواند تاثیر گذار باشد. احساس درد به هنگام خوردن شیر مادر، داشتن ریفلاکس و در نهایت رشد وزنی ضعیف کودک از جمله علایم مشکل در فرنوم نوزاد به شمار می روند. حتی گاهی ممکن است نوک زبان کودک، کمی ظاهر ناخوشایند به خود بگیرد که اصطلاحا قلب شکل یا شبدر شکل نامیده می شود.
گاهی ناهنجاری های فرنومی، در اثر جراحی هایی که در ناحیه دهان کودک انجام می شود، به وجود می آید. این موضوع می تواند ناشی از روش ها و تکنیک های نادرست و یا بی دقتی های حین عمل به وجود آید.
یک متخصص دندانپزشک به طور حرفه ای هنگام برش، از بافت نرم دهان کودک مراقبت می کند. یک بی نظمی و یا بی دقتی هر چند کوچک می تواند باعث بروز اختلالات فرنوم شده و نهایتا ناهنجاری های پایداری در ناحیه دندان ها، لثه ها و دهان ایجاد نماید.
به این ترتیب، اگر کودک نتواند زبان خود را به سمت نواحی میانی دهان حرکت دهد و یا آن را به سمت پایین لثه ها هدایت کند، ممکن است با برداشتن بخشی از بافت های فرنوم این مشکل رفع شود.
اگر نگران وضعیت فرنوم لب بالا و یا پایین فرزند خود هستید، بهتر است آن را با یک متخصص دندانپزشکی اطفال در میان بگذارید تا در صورت نیاز، راه های درمانی استاندارد را به شما توضیح دهد.
معمولا برای از بین بردن بخشی از بافت اضافی، از لیزر استفاده می شود.برای نوزادانی که تازه متولد شده اند، در صورتی که هر گونه اشکالی در فرنوم های آن ها مشاهده شود، با استفاده از یک روش ساده، آن را درمان می نمایند. در واقع، پزشک نوار کشسانی ظریفی ( فرنوم بالا و یا پایین ) که منجر به بروز مشکل برای کودک شما شده است را اصلاح خواهد کرد. این کار برای کودکان در مطب و برای نوزادان پیش از ترخیص از بیمارستان صورت می گیرد.
ناهنجاری های مربوط به فرنوم در صورتى که سبب اختلال در تغذیه، شیر خوردن ، صحبت کردن کودک یا سختى در انجام بهداشت دهان و دندان شود نیاز به اصلاح دارد.
همان طور که اشاره شد، در صورت وجود ضخامت بیش از حد و یا پارگی فرنوم های زبان و یا لب، لازم است تا از طریق یک روش درمانی برای رفع مشکل آن اقدام نمود.
جراحی فرنوم که فرنکتومی نامیده می شود، یکی از این روش ها است. فرنکتومی نوعی جراحی برای زدودن بافت های اضافه در ناحیه فرنوم ها است. این جراحی به این دلیل طراحی گردیده است که هر گونه اثر نامطلوبی که در ناحیه فرنوم وجود دارد و از رشد صحیح و کامل دهان جلوگیری به عمل می آورد، از بین ببرد.
عمده مواردی که از جراحی فرنکتومی برای درمان اختلالات فرنوم استفاده می شود، طولانی و یا بسیار ضخیم و سفت بودن آن است. البته برای مواردی که فرنوم به طور مکرر دچار پارگی شده و یا استفاده طبیعی از حفره دهان را با اختلال مواجه می کند نیز ممکن است توسط پزشک توصیه شود.
جراحی فرنکتومی برای کودکان نیز انجام می شود. مشکلاتی نظیر اختلال در صحبت کردن و تغذیه از شیر مادر که به فرنوم ها مربوط است، معمولا با این جراحی از بین خواهند رفت. به طور کلی، اگر هر گونه مشکل فرنومی برای کودکتان وجود دارد، عمدتا جراحی دهان درمان مناسب تری شناخته می شود. با این حال بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید تا بهترین روش درمانی برای کودکتان در نظر گرفته شود.
جراحی فرنکتومی معمولا در مطب جراحان دهان و دندان انجام شده و نیاز به بی حسی موضعی دارد. البته اگر جراحی فرنکتومی وسیع تر از حد معمول بوده و یا کودک تحت درمان بسیار کوچک باشد، ترجیحا بیهوشی عمومی انجام می شود. در طی بیهوشی عمومی کودک کاملا بیهوش بوده و هیچ گونه دردی احساس نخواهد کرد.
جراحی فرنکتومی می تواند از طریق یک چاقوی جراحی و یا با کمک یک ابزار الکتریکی انجام شود. استفاده از لیزر هم راه دیگر انجام این عمل جراحی است. انتخاب روش جراحی به هدف عمل و شدت ناهنجاری بستگی دارد. در حین جراحی، پزشک قسمت کوچکی از فرنوم کودک را برداشته و پس از اتمام کار، زخم را می بندد. البته ممکن است زخم ناشی از فرنکتومی نیاز به بخیه نیز داشته باشد.
بازه زمانی این عمل کوتاه است و بهبودی سریعی را در پی دارد. معمولا چند روز پس از عمل، بهبودی کامل صورت می گیرد. با این حال لازم است مراقبت هایی را از فرنوم جراحی شده به عمل آورید.
از جمله مراقبت های بعد از عمل می توان به تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی شده اشاره کرد. همچنین، تا چند مدت باید مواظب حرکات بیش از حد زبان بود.
در صورت تجویز، از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی نیز می توان به عنوان مسکن برای کاهش درد، استفاده کرد. به منظور اطمینان از بهبود صحیح ناحیه جراحی، والدین باید پس از جراحی، در طول روز چندین بار محل جراحی را ماساژ دهند تا از چسبیدن دوباره آن، جلوگیری کنند. این کار باید به مدت چند هفته تکرار شود.
امیدواریم با مطالعه این مطلب، اطلاعات کافی در مورد فرنوم های دهان کودکان و مشکلاتی که می تواند برای آن ها به وجود آید به دست آورده باشید.