در این نوشته می خوانید:
خشکی دهان کودک گاهی اوقات می تواند کاملاً عادی باشد، اما اگر فرزند شما هر روز هنگام بیدار شدن از خواب دچار خشکی دهان شود، این مسئله می تواند نشانه این باشد که در طول شب با دهان نفس می کشد. “تنفس دهانی” با مشکلات فکی-دندانی ارتباط مستقیم دارد و به همین دلیل خوابیدن با دهان باز می تواند سلامت دهان و دندان کودکان را به شدت به خطر بیاندازد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی درباره خوابیدن با دهان باز و تنفس دهانی در کودکان کسب نمایید.
تحقیقات نشان می دهد بیشتر افرادی که دچار احتقان مزمن بینی هستند، به خصوص هنگام خواب ممکن است از طریق دهان تنفس کنند. اختلال احتقان مزمن در کودکان می تواند در اثر ابتلا به عفونت ها و یا ابتلا به انواع آلرژی ها ایجاد شود. متاسفانه آلرژی ها می توانند حتی بزرگسالان را نیز مبتلا به احتقان مزمن بینی کنند.
علاوه بر این “سپتوم بینی” یک دیواره نازک از بافت است که سوراخ های بینی افراد را از یکدیگر جدا می کند. در صورتی که این دیواره خارج از مرکز تشکیل شود و تقارن وجود نداشته باشد، ممکن است یک یا هر دو سوراخ بینی فرد مسدود شود که به این حالت “انحراف سپتوم بینی” گفته می شود. افراد مبتلا به انحراف سپتوم نمی توانند به سادگی از طریق بینی تنفس کنند و در نتیجه از راه دهان نفس می کشند. التهاب بافت های بینی یا وجود تومور در داخل بینی و آپنه خواب نیز از دیگر دلایلی است که فرد را مجبور به تنفس دهانی می کند.
آپنه خواب اختلالی است که موجب می شود فرد در طول شب با تنگی نفس مواجه شود و در نهایت با تنفس دهانی هوا را به درون ریه های خود بکشد و به همین دلیل کسانی که دچار آپنه خواب هستند، بیشتر ممکن است تنفس دهانی داشته باشند.
همانطور که در ابتدای این مطلب نیز به آن اشاره شد، تنفس دهانی می تواند موجب خشکی دهان شود، اما در کنار خشکی دهان عوارضی خطرناک تر می تواند سلامت دهان و دندان این افراد را تهدید کند. تحقیقات نشان می دهد یکی از خطرناک ترین عوارض تنفس دهانی، افزایش احتمال پوسیدگی دندان ها است. در این تحقیقات مشاهده شد، در دهان کودکانی که تنفس دهانی دارند، پلاک های بیشتری روی دندان ها تشکیل می شود و همچنین کلونی های بزرگی از باکتری به نام “استرپتوکوک مونانس” در اطراف دندان ها تشکیل می شود که احتمال پوسیدگی دندان کودک را به شدت افزایش می دهد.
علاوه بر تأثیری که تنفس دهانی روی دندان ها دارد، این مسئله متاسفانه ممکن است سلامت لثه ها را نیز به خطر بیندازد. در صورتی که کودکان تنفس دهانی داشته باشند، به دلیل ورود جریان هوا به داخل دهان سطح بافت لثه ها خشک می شود که همین مسئله می تواند عاملی برای التهاب و تحریک بافت لثه ها شود.
تنفس دهانی علاوه بر این، روی نظم و ترتیب دندان ها نیز تاثیر منفی می گذارد و به همین دلیل بیشتر کودکانی که تنفس دهانی دارند دچار مال اکلوژن می شوند. در اثر مال آکلوژن، دندان های فک بالا و پایین بی نظم و نامرتب می شوند. اختلال هایی مانند اپن بایت، اوربایت، کراس بایت و آندربایت از جمله اختلالات مال اکلوژن هستند که می توانند سلامت دهان و دندان کودکان را به خطر بیاندازند.
البته باید در نظر داشت که تنفس دهانی در کودکان کم سن کاملاً طبیعی است و با افزایش سن این میزان کاهش می یابد. برای درمان تنفس دهانی در ابتدا باید دلیل نفس کشیدن از راه دهان را شناسایی کرد. در صورتی که ابتلا به آلرژی دلیل تنفس دهانی کودک باشد، باید در ابتدا با متخصص مشورت نمود و آلرژن هایی که کودک نسبت به آن حساسیت دارد را تشخیص داد. استفاده از آنتی هیستامین ها یکی از روش های درمان این مشکل محسوب می شود، اما چنانچه دلیل تنفس دهانی کودک وجود تومور یا مشکل دیگری باشد، متخصص باید مصرف دارو و یا در نهایت انجام عمل جراحی را به والدین بیمار توصیه کند.
لازم به ذکر است اقدام به موقع و سریع برای درمان تنفس دهانی برای کودکان بسیار حائز اهمیت است، زیرا می تواند از بروز مال اکلوژن در دهان و دندان کودک جلوگیری کند. در صورتی که این درمان به سرعت اتفاق نیفتد، کودک مبتلا به مال آکلوژن می شود. استفاده از براکت های ارتودنسی و اقدام به درمان ارتودنسی برای مرتب کردن دندان ها گزینه های درمانی پیش رو در این حالت است.
رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک متخصص اطفال (حداقل هر شش ماه یک بار) می تواند به کاهش مشکلات ناشی از تنفس دهانی کودک کمک کند. به این منظور توصیه می شود کودک حتماً دو بار در روز مسواک زده و از نخ دندان برای تمیز کردن فضای بین دندان ها استفاده کند. بنابراین والدین باید رعایت نکات بهداشتی توسط کودکان خود را به دقت زیر نظر داشته باشند تا از آسیب دیدن دندان ها جلوگیری شود.
تنفس دهانی یکی از مشکلات شایع در میان کودکان و بزرگسالان است که علاوه بر خشکی دهان می تواند سلامت دهان و دندان و لثه های افراد را به خطر بیاندازد. به همین دلیل شناسایی دلیل تنفس دهانی و اقدام به درمان آن در همه سنین بسیار حائز اهمیت است.