در این نوشته می خوانید:
درمان ارتودنسی روشی است که برای مرتب کردن دندان های نامنظم و برطرف کردن انواع اختلالات بایت (مال اکلوژن) مورد استفاده قرار می گیرد. ارتودنسی فانکشنال یکی از روش های درمان ارتودنسی است که خصوصاً برای کودکان استفاده می شود. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا به طور کامل با ارتودنسی فانکشنال در کودکان آشنا شوید.
امروزه برای درمان ناهنجاری های کلاس ۲ و ۳ اسکلت فکی از روشی استفاده می شود که به آن “ارتودنسی فانکشنال” می گویند. در این روش که بیشتر برای کودکان مورد استفاده قرار می گیرد، از مجموعه ای از دستگاه های ثابت و متحرک برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان استفاده می شود.
ناهنجاری های کلاس ۲ اسکلتی فکی ناهنجاری هایی هستند که در آن ها فک پایین عقب تر از فک بالا قرار دارد. این ناهنجاری در کودکان مبتلا به این مشکل به طور کامل از ظاهرشان مشخص است. در مقابل ناهنجاری کلاس سوم اسکلتی فکی به گونه ای است که فک پایین کودک جلوتر از فک بالای آن قرار می گیرد. خوشبختانه امروزه با استفاده از ارتودنسی فانکشنال و با استفاده از مجموعه دستگاه های متحرک، فک ها با یکدیگر هماهنگ و مطابق هم قرار می گیرند. همین مسئله موجب می شود مشکلات ظاهری و کلامی و مشکلاتی که هنگام جویدن و بلع غذا برای کودک مبتلا به این ناهنجاری ها اتفاق می افتد، برطرف شود.
در این روش درمانی با استفاده از مزیت در حال رشد بودن استخوان فک و دندان ها، دستگاه های متحرک در ابتدا عملکرد عضلات فک را اصلاح می کنند، اما این مسئله مانعی برای رشد فک نمی شود. در نتیجه با کمک این دستگاه ها می توان فک کوچک یا عقب رفته را اصلاح گرد و موجب رشد درست فک و رسیدن آن به حالت طبیعی و هماهنگ شد.
سن مناسب جهت درمان با استفاده از ارتودنسی فانکشنال بسته به تشخیص متخصص ارتودنسی کودکان متفاوت خواهد بود. دلیل این مسئله این است که در صورتی که به عنوان مثال مشکل جلو بودن فک پایین نسبت به فک بالا باشد، سنین ۷ الی ۸ سالگی بهترین زمان درمان شناخته می شود و این سن در صورت وجود مشکل عقب بودن فک پایین، تغییر خواهد کرد. جنسیت نیز در تعیین زمان مناسب برای درمان ارتودنسی فانکشنال موثر است. به عنوان مثال بهترین سن برای درمان ارتودنسی فانکشنال در دختران سنین ۹ الی ۱۲ سالگی و در پسران سنین ۱۲ الی ۱۳ سالگی گزارش می شود. دلیل این مسئله نیز تغییرات رشد و مسائل مرتبط با بلوغ آن ها است.
انتخاب نوع مناسب دستگاه فانکشنال برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان در کودکان، بسته به نوع و شدت ناهنجاری فکی-دندانی، متفاوت است. در سنین کمتر استفاده از دستگاه های ارتودنسی فانکشنال متحرک نتیجه بخش خواهد بود، اما با افزایش سن دیگر دستگاه های متحرک مناسب نیستند و در این حالت باید از دستگاه های ثابت استفاده کرد
در برخی مواقع در صورت عدم درمان به موقع ناهنجاری، ممکن است استفاده از روش جراحی فک برای برطرف کردن ناهنجاری های کلاس ۲ و ۳ توسط متخصص ارتودنسی در سنین بالاتر (پس از اتمام سن بلوغ) توصیه شود، لذا اهمیت مراجعه منظم کودک به متخصص دندانپزشکی اطفال کاملا مشخص می شود. با معاینه به موقع وضعیت فک و دندان های کودک، در صورت مشاهده هرگونه مشکل یا اختلال دهانی، توصیه های مناسب درمانی برای کودک ارائه می شود.
معمولا طول درمان ارتودنسی فانکشنال حدود یک تا دو سال است، اما این مدت زمان، بسته به میزان شدت ناهنجاری های موجود در دهان و دندان کودک و سن مراجعه وی برای درمان ممکن است کمتر یا بیشتر شود. هر چه در سنین کودکی برای درمان ناهنجاری های فک اقدام شود، به دلیل نرم بودن و تغییر پذیر بودن استخوان ها و بالا بودن میزان انعطاف آن ها مدت زمان درمان کوتاه تر خواهد بود.
هزینه درمان ارتودنسی فانکشنال مانند سایر روش های درمانی وابسته به شدت و نوع ناهنجاری فک، نوع دستگاه مورد استفاده برای ارتودنسی فانکشنال، متحرک یا ثابت بودن دستگاه و دستمزد متخصص وابسته است. اصولا متخصصین با تجربه هزینه بیشتری می گیرند و هرچه تجهیزات بیشتری مورد استفاده قرار بگیرد، هزینه افزایش خواهد یافت.
ناهنجاری های مرتبط با فک که شامل جلو بودن یا عقب بودن فک ها نسبت به یکدیگر و عدم تطابق آن ها با هم می شود، مسئله ای است که به شدت زیبایی ظاهری کودک را تحت تاثیر قرار می دهد و به همین دلیل درمان به موقع این ناهنجاری ها اهمیت زیادی پیدا می کند. هرچه در سنین کمتر اقدام به درمان این ناهنجاری ها شود، نتایج درمان در مدت زمان کوتاه تر و با احتمال موفقیت بیشتری به دست می آید. ارتودنسی فانکشنال که با استفاده از دستگاه های ثابت و متحرک انجام می شود از جمله روش های درمانی موثر و کم تهاجمی است که برای برطرف کردن ناهنجاری های فک و خصوصا در کودکان مورد استفاده قرار می گیرد و هزینه تمام شده آن بسیار کمتر از روش های درمانی لازم برای اصلاح ناهنجاری ها در سنین بالاتر است