در این نوشته می خوانید:
هر کودک از زمانی که به دنیا می آید، فرایند رشد خود را در همه زمینه ها آغاز می کند تا در نهایت با رسیدن به سنین بزرگسالی، به تکامل برسد. بسیاری از ارگان های بدن از زمان تولد تنها با رشد و تغییر اندازه به تکامل می رسند. این در حالی است که دندان های هر شخص در زمان طفولیت و بزرگسالی با یکدیگر تفاوت داشته و باید جایگزین شوند. دندان های شیری کودک، از حدود ۶ ماهگی شروع به رشد کرده و به تدریج بر تعداد آن ها افزوده می شود. آنچه مهم است مراقبت از این دندان ها، از زمان رویش تا هنگامی است که باید با دندان های دائمی جایگزین گردند. مصرف مواد غذایی سالم و مراقبت از دندان ها در مقابل عواملی نظیر ضربات فیزیکی بخشی از این مراقبت ها را تشکیل می دهند که باید توسط والدین مد نظر قرار گرفته شود.
عموما افراد بر این باور هستند که دندان های شیری به دلیل موقتی بودن نیازی به مراقبت زیاد نداشته و هر گونه اشکالی در آن ها بعد از افتادن و جایگزینی با دندان های دائمی از بین خواهد رفت. اما باید بگوییم این طور نیست و دندان ها بخش مهمی از سلامت جسمی و ظاهری کودک شما را تشکیل می دهند. بنابراین، علاوه بر سلامت عمومی بدن کودک، بر سلامت روان و میزان اعتماد به نفس او نیز اثر گذار خواهد بود.
یکی از باورهای اشتباهی که ممکن است در بین والدین دیده شود آن است که دندان های شیری ریشه ندارند! در این مقاله قصد داریم به مطالعه در مورد این مساله پرداخته و صحت این باور را بررسی نماییم.
با اینکه دندان های شیری کودک موقتی هستند و بعد از سن هفت سالگی شروع به افتادن می کنند، اما این دندان ها از اهمیت زیادی برخوردار هستند. تعداد دندان های شیری نسبت به دندان های دائمی کمتر و اندازه آن ها نیز کوچکتر هستند. با این حال، ساختاری کاملا مشابه با دندان هایی دارند که در بزرگسالی در دهان ظاهر می شوند.
دندان های کوچک شیری در غذا خوردن، صحبت کردن و لبخند زدن به کودک کمک می کنند و سلامت این دندان ها سلامت جسمانی و روانی کودک را تضمین می کند.
بر خلاف تصور بسیاری از مردم، دندان های شیری موقت کودکان نیز همانند دندان های بزرگسالان دچار پوسیدگی شده و نیاز به درمان پیدا می کنند. این مساله از نظر آکادمی اطفال آمریکا (AAP) کاملا تایید شده و باید همواره مد نظر قرار بگیرد.
در هر حال، کودکان نیز مانند بزرگسالان نیاز به غذا خوردن دارند که تغذیه آن ها تا حدود شش ماهگی تنها شیر بوده و از ۶ ماهگی به بعد شیر باید به همراه غذای کمکی به وی داده شود تا فرایند رشد او کامل گردد. اسیدی که در مواد غذایی مختلف وجود دارد می تواند سلامت دندان های شیری او را تهدید کرده و آن ها را دچار پوسیدگی نماید. بنابراین، بهتر است از سنی به بعد برای مراقبت های دهان و دندان کودک خود یک برنامه ریزی دقیق انجام دهیم تا از وارد شدن لطمات جدی به سلامت آن ها جلوگیری به عمل آید.
باید بگوییم خیر. همان طور که در قسمت های قبل اشاره کردیم، دندان های شیری نیز ساختاری مانند دندان های دائمی افراد دارند که ریشه بخش مهمی از آن است. در اصل، زمانی که دندان های کوچک شیری آماده می شوند تا از لثه خارج شوند باید یک پایه داشته باشند تا به استخوان فک چسبیده و محکم گردند. ریشه دندان دقیقا نقش همین تکیه گاه را ایفا می کند که باعث می شود شما بتوانید از حدود ۶ ماهگی مرواریدهای سفید کوچک فرزند خود را مشاهده کنید.
تعداد این دندانها ۲۰ عدد بوده که بعدها به کمک ۳۲ دندان دائمی جایگزین می گردند. حتما می دانید که جایگزینی دندان های شیری با دائمی تقریبا از سن ۶ تا ۷ سالگی آغاز می شود و تا حدود ۱۲ سالگی ادامه پیدا می کند. دندان های دائمی نیز پس از رویش از طریق ریشه های خود به استخوان فک متصل شده و محکم می شوند.
برای اینکه دندان های کودکتان همواره سالم باشد و در نتیجه به سلامت عمومی فرزند خود نیز اهمیت داده باشید لازم است از سنین پایین یک برنامه ریزی منظم برای مراقبت از دندان های فرزند خود در نظر بگیرید. در ادامه به برخی از مهم ترین توصیه هایی که AAP در مورد مراقبت های بهداشتی دهان و دندان کودکان ارائه داده است، اشاره می کنیم.
قبل از هر چیز مادران باید از زمان بارداری کاملا از دندان های خود مراقبت کرده و بهداشت دهان و دندان را به طور کامل رعایت کنند. بلافاصله بعد از رشد دندان های سفید و کوچک کودک، به هیچ عنوان نباید در هنگام خواب بطری و یا شیشه شیر را در اختیار او گذاشت. زیرا باقی مانده ذرات غذا و یا شیر می تواند به مرور پوسیدگی دندان های شیری کودک را در پی داشته باشد.
یک برنامه منظم برای شست و شوی روزانه و معاینات دندانپزشکی دوره ای کودک خود ترتیب دهید. همچنین، آب تصفیه شده و دارای فلوراید به کودک خود بدهید تا از ضدعفونی و استریل شدن دندان های کودک اطمینان پیدا کرده و از پوسیدگی زود هنگام آن ها جلوگیری نمایید.
بهتر است به محض اینکه کودک توانایی لازم را پیدا کرد، در یک فنجان به او مایعات دهید و با شیشه شیر به او غذا ندهید. چون معمولا کودک به محض اینکه متوجه وجود شیشه شیر شود، وعده های غذایی خود را رها خواهد کرد. برای رعایت این مساله بهترین کار این است که مایعاتی نظیر آب را در فنجان مخصوصش به او بدهید.
بهتر است در مورد آب خوردن منظم کودکتان در هنگام تشنگی او مطمئن شوید. نوشیدن آب به اندازه کافی در طول روز باعث می شود تا محیط دهان شست و شو داده شده و ذرات غذا کمتر در دهان او باقی بماند.
مقدار غذاهای شیرین و چسبناک را در وعده ها و میان وعده های غذایی کودک کنترل کنید. مصرف بیش از اندازه کربوهیدرات ها می تواند سلامت دندان های شیری را به خطر اندازد. فراموش نکنید که مصرف آبمیوه تا حدود سن یک سالگی برای کودک توصیه نمی شود و باید از آن اجتناب نمود. مراجعه به دندانپزشک اطفال را حتما در برنامه خود قرار دهید تا هر گونه مشکل احتمالی در اسرع وقت شناسایی شده و بر طرف گردد.
جواب کاملا مشخص است. اگر می خواهید از سلامت دهان و دندان کودک خود کاملا مطمئن باشید، بهتر است به محض اینکه اولین نشانه های رشد دندان ها را مشاهده کردید، برنامه مراقبتی خود را شروع کنید. در صورتی که از همان ابتدا یک رژیم غذایی کنترل شده و سالم برای کودک خود در نظر بگیرید و پاک کردن و یا شست و شوی دندان ها بعد از هر بار خوردن غذا و یا خوراکی را به خوبی انجام دهید این مژده را به شما می دهیم که کودک شما می تواند تا ۷ سالگی دندان های شیری سالمی داشته باشد.
هر گونه سهل انگاری والدین در انجام مراقبت های بهداشتی دهان و دندان کودک باعث می شود تا دندان های شیری او دچار پوسیدگی های شدید گردد و در نهایت، افتادن زود هنگام این دندان های ظریف و کوچک را در پی خواهد داشت. این مساله به نوبه خود در رشد فک و نظم دندان های دائمی جایگزین نقش بسزایی داشته و منجر به مشکلات زیادی در بزرگسالی خواهد شد.