در این نوشته می خوانید:
آیا به نظر شما گریه کردنهای کودک و برخی مشکلات گوارشی آنها به دندان نوزاد شما مربوط است؟ متاسفانه برخی مادران به روند درآمدن دندانهای شیری و مراقبت از آنها چندان اعتقادی ندارند و معتقدند که این دندانها باید سریعتر بیفتند. اما حقیقت ماجرا چیز دیگری است و این دندانها راه را برای دندانهای دائمی باز میکنند و به همین دلیل متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان توجه ویژهای به دندانهای آنها در این محدوده سنی دارند.
رشد کردن دندان کودکان تقریباً دو سال طول میکشد و این دندانها در گوارش، صحبت کردن و لبخند زدن کودک شما تاثیرگذار است. اما چند نکته مهم در مورد آنها وجود دارد که شما حتما باید به آنها توجه خاص داشته باشید
بچهها و کودکان از غذاهای خانگی بدون قند لذت میبرند. اگر به فکر انتخاب یا خرید غذای کودک هستید، در وهله اول به دنبال غذاهای بدون قند بگردید. به هیچ وجه لازم نیست که آب میوههای مخصوص بخرید و بهتر است از آبمیوه معمولی و طبیعی برای آنها استفاده کنید. از طرف دیگر برای نوزادان و کودکان با سن کم، حتماً باید مقدار زیادی آب جوش سرد شده داشته باشید.
غذاهای قندی و مواد خوراکی حاوی قند میتواند بدترین دشمن دندان کودکان باشد. از نظر سلامتی دندانپزشکی، کودک میتواند چندین و چند بار غذاهای قندی بخورد. اما در صورت امکان شما باید به جای بخشی از وعدههای غذایی، به سراغ خوراکیهای بدون قند بروید. در حقیقت غذاهای قندی و نوشیدنیهای حاوی قند بیش از حد دندانها را در معرض پوسیدگی قرار میدهند. این امر به طور ویژه هنگامی که کودکان دندانهای شیری خود را در میآورند، یعنی در حدود سن ۶ ماهگی، اهمیت بسیار بیشتری دارد.
بهترین راه مراقبت از دندان کودکان این است که غذاهایی را انتخاب کنیم که به رشد آنها کمک کند. معمولاً در همان ابتدای تولد یک دفترچه رشد در اختیار شما قرار میگیرد که میتوانید با توجه به آن غذای کودک خود را انتخاب کنید و به کمک آن روی سلامت کلی و سلامت دندانهای او تأثیر بگذارید.
به کاربردن شیشه شیر برای دادن شیر یا سایر مواد خوراکی به نوزادان چندان ناشناخته نیست، اما مهم است که هرگز در شیشه شیر آنها نوشیدنیهای شیرین و حاوی قند نریزید. این موضوع به طور ویژه بعد از ظاهر شدن دندانهای شیری کودکان مضر است. سعی کنید هیچ وقت اجازه ندهید که کودک شما به خوابیدن با وجود شیشه شیر عادت کند. نوزادان و کودکان نوپا را نباید با یک شیشه شیر مخصوص حاوی مواد خوراکی شیرین تغذیه کنید. استفاده از شیشه شیر به ویژه به هنگام خواب، برای دندان کودکان به شدت مضر است.
کودک میتواند در ۶ ماهه اولیه از شیشه شیراستفاده کند و سپس برای ۱۲ ماه از فنجان برای نوشیدن استفاده کند. به مقدار کافی آب جوشانده و شیر برای کودک خود آماده کنید و سعی کنید که هر روز به او آب سالم بدهید. مصرف شیر هم برای سلامت دندان کودکان اهمیت دارد و روند رشد دندانها و استخوان او را بهبود میبخشد.
کودکان به محض مشخص شدن نشانههای ظاهری اولین دندان خود، احساس درد میکنند و به همین دلیل بی تاب میشوند. شروع این روند با اختلال در خوابیدن و همچنین تغذیه آنها همراه است. در برخی موارد این موضوع ممکن است خود را به صورت مشکل در هضم غذا یا حتی شل شدن مدفوع نشان دهد. کمک گرفتن از یک متخصص دندانپزشکی کودکان به خانوادهها کمک میکند تا از بیمار شدن کودک در این شرایط جلوگیری کند و در حقیقت آنها بهترین مشاور در زمینه وضعیت دندان کودکان شما هستند.
اگر احساس میکنید که کودک شما درد زیادی در لحظه دندان درآوردن تجربه میکند، باید راهکارهای مختلفی به کار ببرید که در مطالب قبلی آنها را توضیح دادیم. سعی کنید چیزی به کودک بدهید تا بجود. بهترین انتخاب در این مورد حلقههای دندان پزشکی و دندان گیرها هستند که در بازار موجودند. این دندانگیر ها از مواد نرم و پلاستیکی ساخته شدهاند و اندازه آنها به شکلی است که امکان بلعیدن آنها توسط کودک بسیار پایین است.
استفاده از کمپرس یخ و همچنین نوشیدنیهای سرد برای خواباندن التهاب ناشی از درد دندان کودکان مفید است. سعی کنید چند نوع آب میوه طبیعی در منزل داشته باشید تا با توجه به سلیقه کودک یکی از آنها را به کودک بدهید. اگر هم کودک شما در طول شب بی تابی کرد، میتوانید با اجازه پزشک و با تجویز آنها از برخی مسکنهای ضعیف کمک بگیرید.
همه کودکان به پستانک نیاز ندارند. اگر احساس میکنید که کودک شما به پستانک احتیاج دارد، مهمترین موضوع طراحی صحیح و مناسب آن است که طبیعتاً روی سلامت دندان کودکان و نحوه چیدمان آنها تأثیر میگذارد. استفاده بیش از حد از پستانک برای کودکان مناسب نیست و فقط در مواقع ضروری از آنها استفاده کنید. هیچ وقت از مواد قندی و شیرین مانند عسل و مربا برای جلب توجه کودکان به پستانک استفاده نکنید که اولین ضرر آن مربوط به دندان کودکان است.
نوزادان از مکیدن انگشت شست بیش از هر چیزی لذت میبرند و از آن رضایت دارند. هیچگونه آسیب بالقوه خاصی در مکیدن انگشت شست توسط کودکان وجود ندارد و اکثر شیرخواران بعد از مدتی این کار را ترک میکنند. روال طبیعی هم این است که کودک تا ۴ سالگی این روند را متوقف کرده باشند و تمایل چندانی به انجام این کار نداشته باشد.
اگر کودکان بعد از این سن به دنبال مکیدن انگشت شست خود بروند، از این زمان به بعد ترک این عادت واقعاً مهم است. برخی از کودکان انگشتان شست خود را به شدت میمکند و این میتواند روی نحوه قرار گیری دندانها تأثیر بگذارد. با توجه به ادامه روند رشد دندان کودکان و استخوان فک آنها، ادامه دادن روند مکیدن انگشت شست به مرور زمان دندانها را کج کرده و مشکلاتی به اسم اختلالات بایت (مال اکلوژن) به وجود میآورند.
هنگامی که کودکان شروع به راه رفتن میکنند، احتمال زیادی دارد که دندانها یا دهان آنها آسیب ببیند. اگر کودک به دهان خود صدمه زده باشد و خونریزی آن متوقف نشود، یا اگر احساس کنید که دندان آنها آسیب دیده است، اولین کسی که باید به آن مراجعه کنید متخصص دندانپزشک کودکان است. متخصص توسط روشهای مختلف رادیوگرافی، وضعیت آسیب دیدگی فرزند شما را بررسی کنند و در مورد انجام کارهایی که باید روی دندان کودکان صورت گیرد، تصمیم گیری کنند. در بیشتر موارد آسیب دیدگی دندان و دهان کودکان شدید نیست و انجام معاینات دندانپزشکی شما را از این موضوع مطمئن میکند.
در اینجا سعی کردیم که تقریباً همه موارد مهم در رابطه با دندان کودکان در سن بعد از تولد تا دو سالگی را پوشش دهیم. اگر احساس میکنید که سوالی باقی مانده در بخش نظرات مطرح کنید تا پاسخگوی شما باشیم
مراقبت از دندان کودکان چه در مورد دندانهای شیری و چه در مورد دندانهای دائمی بسیار مهم و تعیین کننده است و میتواند روند کلی سلامت دهان و دندان آنها را در سالهای بعد تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال کوتاهی در نگهداری از دندانهای شیری باعث میشود که به مرور زمان پوسیده شوند. این موضوع در گام بعد روی روند رشد دندانهای دائمی تأثیر گذاشته و احتمالاً نامرتب میشوند که فرد باید در سالهای بعد از درمان ارتودنسی استفاده کند.
این در حالی است که رعایت نکات مربوط به مراقبت از دندان کودکان بسیار ساده بوده و خانوادهها با رعایت چند نکته ساده میتوانند از بروز مشکل جلوگیری کنند. ما در اینجا چند نکته ساده و کمهزینه را برای شما آماده کردهایم.
مراجعه به دندانپزشک یا متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان به حدی در جریان مراقبت از دندان کودکان اهمیت دارد که حتی به خانوادهها توصیه میشود که فرزند خود را در اولین ماه ها پس از تولد به یک متخصص دندانپزشک کودکان نشان دهند. مراقبتهای پیشگیرانه موجب صرفه جویی در هزینه میشود و تحقیقات بین المللی نشان میدهد که هزینههای صورت گرفته برای مراقبت از کودکان تا سن ۵ سالگی ۴۰ درصد کمتر از هزینههای صورت گرفته برای درمان و بهبود وضعیت دندان کودکان است.
مسواک زدن از لحظه رویش اولینزدندانهای شیری مهم است. حتی خانوادهها قبل از اینکه دندانهای کودکان رشد کنند میتوانند از مسواک زدن لثههای آنها شروع کنند. در این وضعیت شما میتوانید تنها از یک مسواک انگشتى و یا یک دستمال مرطوب برای تمیز کردن لثهها استفاده کنید. هنگامی که دندانهای شیری کودک شما شروع به رشد کرد، باید روزی دوبار دندانهای آنها را با یک مسواک مرطوب تمیز نمایید و زمانى که کودکان قادربه تف کردن بودند، از خمیر دندان حاوی فلوراید مخصوص کودکان استفاده کنید.
وقتی که تعداد دندانهای کودک شما افزایش یافت و دو دندان در کنار یکدیگر قرار گرفتند، از نخ دندان استفاده کنید و اینکار را تا سن ٧ سالگى خودتان انجام دهید (در مورد تکنیکها و نحوه آموزش از متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان کمک بگیرید)
در مورد استفاده از دهانشویه برای کودکان کمی صبر کنید و در این مورد پیشنهاد میشود که این کار را با مشورت دندانپزشک اطفال انجام دهید
بسیاری از والدین فکر میکنند که مصرف آبمیوه در طول روز برای کودکان مناسب است و این یک نوشیدنی سالم است، اما باید بدانید که مصرف زیاد آب میوه یکی از اصلیترین موارد تأثیر گذار در پوسیدگی دندان کودکان است. اما اگر به مصرف آب میوه توسط کودک اصرار دارید، فقط کافی است که روزانه ۱۰۰ میلی لیتر آب میوه خالص و ۱۰۰ درصد طبیعی به آنها بدهید. برای مراقبت از دندان کودکان نوشیدنیها و غذاهای قندی را حذف کنید و بیشتر وعدههای غذایی او را با غذاهای مقوی و بدون قند پر کنید.
استفاده از لیوان مخصوص کودکان برای جدا کردن آنها از شیشه شیر یک روش مهم در تربیت کودکان است. اما استفاده از لیوانهایی که حاوی نوشیدنیهای شیرین و قندی باشد در بلند مدت میتواند عملکرد باکتریها روی بخش داخلی دندانها را تقویت کرده و منجر به پوسیدگی بخش پشتی دندانها شود. بنابراین اگرچه لیوان راهکار خوب و مناسبی است، اما هرگز اجازه ندهید که در تمام طول روز از آنها استفاده کنند.
داروهای کودکان ممکن است حاوی طعمدهنده و شیرین کننده باشد که احتمال چسبیدن آن به سطح دندانها بسیار زیاد بوده و منجر به ایجاد حفره در آنها میشود. تحقیقات نشان داده که میزان پوسیدگی در دندان کودکانی که مبتلا به بیماریهای مزمن مانند آسم و مشکلات قلبی هستند بسیار بیشتر است.
برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها و داروهای آسم در رشد باکتریها تأثیر داشته و فضای داخلی دهان را برای رشد باکتری ها آماده میکند. این وضعیت میتواند منجر به عفونت قارچی موسوم به برفک دهان شود. نشانههای این مشکل به شکل لکههای سفید و زرد رنگ و همچنین وجود لکههای خامهای شکل روی زبان و داخل دهان است.
مراقبت مستمر از دندان کودکان در مواردی که مجبور به استفاده طولانی مدت از دارو هستند ضروری است و حتی ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد که در طول روز تا ۴ مرتبه دندانهای کودک خود را مسواک بزنید.
اصلیترین و مهمترین بخش مراقبت از دندان کودکان شامل مسواک زدن است که برای سنین بالاتر استفاده از نخ دندان و محلول دهانشویه به آن اضافه میشود. بنابراین اگر کودک شما در برابر مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان مقاومت کرد سعی کنید به عنوان یک الگو، به صورت منظم از مسواک و نخ دندان استفاده کنید تا آنها خودشان با این عادت آشنا شوند. البته اگر احساس کردید که کودک شما نسبت به مسواک زدن یا سایر موارد مراقبت از دندان کودکان بی میل است سعی کنید که موارد زیر را رعایت کنید:
میبینید که مراقبت از دندان کودکان خیلی سخت نیست و فقط کافی است در برخی مراحل از متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان کمک بگیرید تا راحتتر مشکلات را برطرف کنید.