در این نوشته می خوانید:
احتمالاً کمتر کسی اطلاع داشته باشد که دندان ها پیش از آنکه در بیایند در درون بافت لثه قرار دارند و در مرحله ای خاص از رشد، دندان ها از داخل لثه بیرون می آیند و در دهان دیده می شوند. آگاهی داشتن از زمان رشد دندان ها در دوران جنینی می تواند از بروز مشکلات دندانی در آینده پیشگیری کند. توجه داشته باشید مشکلات یک دندان می تواند روی سایر دندان ها نیز تاثیر بگذارد و به همین دلیل جلوگیری از بروز بیماری و پوسیدگی در هر دندان کودک، بسیار حائز اهمیت است.
جنین در سه ماهه سوم زندگی داخل رحم مادر، آماده ورود به زندگی خارج از رحم می شود. وزن می گیرد و تکامل سیستم دندانی او نیز آغاز می شود. تمامی کودکان دارای یک خط عرضی روی محل درآمدن دندان های شیری هستند که به خط دندانی معروف است. دندان ها روی این خط تشکیل می شوند و از داخل لثه بیرون می آیند. در صورتی که جنین هنگام تولد و یا بعد از متولد شدن دچار بیماری های خاص شود، این مسئله می تواند روی رشد دندان های شیری و دائمی او تاثیر بگذارد.
در هفته ششم بارداری، دندان ها در فک جنین شروع به رشد می کنند. بنابراین چنانچه مادر باردار از هفته ششم بارداری به بعد مبتلا به بیماری های خاص شود و دارو مصرف کند، ممکن است این بیماری ها روی تشکیل دندان های جنین تاثیر منفی داشته باشند. مصرف داروهای خاص در دوران جنینی از هفته ششم بارداری به بعد می تواند روی رنگ و شکل دندان های شیری تاثیر بگذارد، زیرا داروها می توانند از طریق جفت وارد جنین شوند.
جالب است بدانید درست بعد از متولد شدن نوزاد، دندان های دائمی نیز در داخل فک او شروع به رشد می کنند و این دندان ها به تدریج رشد می کنند و پس از آنکه فرآیند رشد آن ها کامل شد، از داخل لثه بیرون می آیند. بنابراین چنانچه نوزاد بعد از متولد شدن مبتلا به بیماری های خاص شود و یا به ناحیه فک او ضربه وارد شود، این مسئله می تواند روی رشد دندان های دائمی او اثر بگذارد و حتی شکل، رنگ و ساختار دندان را تغییر دهد. مصرف دارو و برخی از مواد خوراکی نیز می تواند روی دندان های دائمی نوزاد تاثیر بگذارد.
در هفته هشتم بارداری، بافت لثه تشکیل می شوند که در ابتدا به صورت دو نوار بافتی به شکل حرف U انگلیسی هستند.
در هفته نهم بارداری، در هر نوار بافتی، جوانه های کوچک دندانی ایجاد می شوند که در ادامه تبدیل به بیست دندان شیری خواهند شد. این دندان ها بعداً در دوران کودکی و حدود سنین ۷ سالگی می افتند و در زیر این دندان ها، جوانه دندان های دائمی تشکیل می شود.
در هفته نهم تا دهم بارداری، درون هر جوانه دندان، سلول های مخصوص تولید مینای دندان ( عاج دندان) تولید می شوند و سلول هایی از جنس مینای دندان ایجاد می شوند و این فرآیند در سه ماهه سوم بارداری تکامل می یابد. در انتهای هفته دهم بارداری، جوانه های دندان ریشه در می آورند و در نتیجه به ناحیه عمیق تری از لثه ها متصل می شوند و در نهایت به استخوان فک اتصال می یابند. در ادامه دوران بارداری، جوانه دندانی رشد کرده، سخت تر می شوند و در سه ماهه سوم بارداری تکامل می یابد.
مصرف برخی از آنتی بیوتیک های خاص در دوران بارداری می تواند موجب تغییر رنگ دندان ها پس از رشد شود و حتی در نحوه رشد آنها نیز اختلال ایجاد کند. این داروها شامل مینوسایکلین، تتراسایکلین، اکسی تتراسایکلین و داکسی سایکلین هستند. به همین دلیل مصرف این داروها برای زنان باردار و کودکان زیر ۸ سال ممنوع است تا از ابتلا به عوارض جبران ناپذیر جلوگیری شود. همچنین همواره توصیه می شود در صورت بارداری، قبل از آنکه طبق تجویز پزشک دارو دریافت کرده و شروع به مصرف آن نمایید، پزشک خود را از بارداری آگاه کنید.
توجه داشته باشید که دندان های شیری در دوران جنینی تشکیل می شوند. به عنوان مثال وقتی جنین چهار ماهه است، چهار دندان آسیای بزرگ دارد. در پنج و شش ماهگی دوازده دندان جلویی تشکیل شده و در آخرین ماه بارداری چهار دندان آسیای کوچک تشکیل می شود. بنابراین می توان گفت انسان ها سه دوره دندانی دارند؛ دوره دندان های شیری از ۶ ماهگی تا ۶ سالگی، دوره دندانی مختلط از ۶ سالگی تا ۱۲ سالگی و دوره جایگزینی دندان های دائمی تا ۱۸ سالگی. با انجام مراقبت های دوران بارداری، رعایت نکات بهداشتی و رعایت رژیم غذایی صحیح می توان سلامتی دندان های نوزاد در آینده را تضمین نمود.