در این نوشته می خوانید:
فقدان دندان دائمی کودکان برای هر خانواده ای نگران کننده است و معمولاً عکس العمل های متفاوتی نسبت به آن انجام می دهند. وقتی که بچههای ما کم سن و سال هستند و دندانهای شیری خود را از دست میدهند، مطمئن هستیم که با دندانهای دائمی جایگزین میشوند. اما وقتی در مورد دندان های دائمی چنین اتفاقی نمی افتد باید چه کار کنیم؟ آیا دندانپزشکان راهکارهایی برای حل این موقعیت استرسزا و ناراحت کننده دارند؟
خوشبختانه علم دندانپزشکی پیشرفت زیادی داشته و حتی برای جایگزینی فقدان دندان دائمی کودکان شما هم راهکار هایی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
بیشتر افراد با یک مجموعه کامل از ۳۲ دندان دائمی به زندگی خود ادامه می دهند. اما اگر یکی از این دندان ها به طور کامل رشد نکند یا به صورت مادرزادى وجود نداشته باشد، به عنوان یک پدیده مادرزادی شناخته می شود و از لحاظ علمی هم هیپودنشیا (hypodontia) گفته می شود. هیپودونشیا یکی از شایعترین ناهنجاری های رشد دندان در دندانپزشکی محسوب میشود که با علائمی مانند داشتن دندان های کمتر یا کمبود تعداد دندان ها خود را نشان میدهد. میزان فراگیری این پدیده در بین افراد به شکلی است که حداقل ١٠ درصد از افراد با این پدیده دست و پنجه نرم میکنند.
رایج ترین حالت هایی که تحت عنوان فقدان دندان دائمی کودکان شناخته می شوند، روی دندان های زیر تاثیر گذار هستند:
نحوه شکل گیری دندان ها در دهان ما یک فرآیند پیچیده است و عوامل ژنتیکی مختلفی وجود دارد که روی آن تاثیر گذار است. به طور کلی در اغلب موارد افتادن مادرزادی دندان ها ناشی از تشکیل نامناسب دندان است. در این مرحله باید یک بافت در زیر لثه شکل بگیرد که دندان در آنجا شروع به رشد می کند.
در برخی از افراد عوامل ژنتیکی باعث می شوند که این بافت یا لایه دندانی به درستی شکل نگیرد و در نتیجه رشد دندان ها متوقف شود. بنابراین طبیعی است که در برخی موارد فقدان دندان دائمی کودکان مربوط به مسائل ژنتیکی و مادرزادی باشد.
به طور کلی کودکان در حدود سن ۱۲ سالگی آخرین دندان شیری خود را از دست می دهند. در مورد بیشتر افراد از دست رفتن دندان شیری بلافاصله با رشد دندان دائمی جدید جبران میشود. اگر فرزند شما دندان شیری خود را از دست داده و در زمان معمول دندان دائمی رویش نکرده چه اقداماتی باید انجام دهید؟
از آنجا که دلایل زیادی برای فقدان دندان دائمی کودکان وجود دارد بهترین کار این است که با متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان تماس بگیرید تا در مورد وضعیت دندان شما بررسی های مختلف را انجام دهد. معمولاً دندانپزشکان بعد از عکس برداری و مشخص کردن دلایل این پدیده راهکارهای متفاوتی دارند:
این روشها همیشه قابل اجرا نیستند و بهترین انتخاب برای هر فرد بر اساس وضعیت دندانها و میزان شلوغی دندانها و همچنین فاکتورهای جانبی دیگر انتخاب میشود.
اگر فرزند شما دندان دائمی خود را از دست داده باشد یا به صورت مادرزادى نداشته باشد، مناسب ترین شیوه درمانی از طریق معاینات دندانپزشکی و مشورت با متخصص دندانپزشکی کودکان انتخاب میشود. در برخی موارد ممکن است دندانپزشکان میزان ازدحام دندانها را بررسی کرده و از راهکارهای ارتودنسی برای پر کردن جای دندان استفاده کنند. اما در برخی موارد ممکن است آنها راهکارهایی برای جایگزینی دندان پیشنهاد دهند که شامل استفاده از ایمپلنت دندان یا بریج دندان می شود.
روشهای متعددی وجود دارد که متخصص دندانپزشکی می تواند به کمک آن ها فضای خالی به وجود آمده ناشی از هیپودنشیا را پوشش می دهد. یکی از این روش ها استفاده از ابزارهای ارتودنسی برای بستن فضای به وجود آمده و از بین بردن شکاف بین دندان هاست. در حقیقت متخصص از ابزارهایی مانند براکت ارتودنسی برای هدایت دندانها به فضای دندان از دست رفته استفاده می کند. برای تحقق این امر باید فرم دهی دندان ها به طور مجدد انجام شود و فضای به وجود آمده ناشی از افتادن دندان دائمی کودکان پر شود.
ایمپلنت دندان به دلیل استحکام و دوام بالا و همچنین جذابیت ظاهری بهترین راه حل ممکن برای جایگزینی دندان های از دست رفته است. با این وجود برای استفاده از این گزینه باید فرزند شما به مرحله رشد و بلوغ رسیده باشد.
عده ای معتقدند که هنگام سن نوجوانی می توان از این روش استفاده کرد و یک کاشت مناسب انجام داد، اما بهترین راهکار برای اطمینان از جایگزینی دندانهای از دست رفته این است که کار را به یک دندانپزشک باتجربه بسپارید و با روشهای مختلف مطمئن شود که استخوان فک کودک به طور کامل رشد کرده و تحمل کاشت ایمپلنت را دارد
بریج دندانپزشکی متحرک یکی دیگر از رویکردهای متداول برای جایگزینی دندان دائمی کودکان است. در حقیقت این روش شباهت زیادی به دندان مصنوعی دارد که متحرک است و در کنار آن یک پل برای نگهداری دندانها با استفاده از دندانهای طبیعی استفاده شده است.
نکته مهمی که در مورد استفاده از این روش وجود دارد این است که زیبایی آن در حد معقول بوده و کودک میتواند در شرایط مختلف از آنها استفاده کند یا ابزار را از دهان خود خارج کند. اگرچه استفاده از این شیوه ممکن است در ابتدا کمی ناراحت کننده باشد، اما به مرور زمان به آن عادت میکنند.
این ابزارها از لحاظ طراحی و نحوه استفاده همانند گزینه قبلی است و شکاف بین دندانها را پوشش میدهد، با این تفاوت که به صورت ثابت بین دندان ها قرار می گیرد و امکان جدا کردن آن وجود ندارد. بریج دندانپزشکی به طور مستقیم به دندانهای طبیعی چسبانده می شود و روکش دندان میانی آن برای پر کردن شکاف مناسب است. این ابزار استحکام بالایی دارد از لحاظ زیبایی هم در سطح مطلوبی است، اما باید قبول کنیم که رعایت بهداشت دهان و دندان با وجود آن ها سخت است.
در برخی موارد افتادن دندان دائمی کودکان مربوط به تصادف و ضربه است که طبیعتاً گزینههای درمانی آن با روشهای قبلی یکسان خواهد بود. چیزی که در اینجا تفاوت ایجاد میکند این است که خسارت های ناشی ضربه و آسیب دیدگی بیشتر بوده و مشکلات آن هم طولانی مدت است. در هر صورت در اثر سانحه قسمت های مختلف دهان مانند لثه ها آسیب می بینند و احتمال دارد که سایر دندانهای دائمی هم تحت تاثیر قرار گرفته باشند.
در این گونه موارد باید وضعیت دندان های کودک خود را در اولین فرصت توسط متخصص دندانپزشکی اطفال و کودکان بررسی کنید و مطمئن شوید که سایر قسمتهای دهان یا سایر دندان های او آسیب ندیده اند. از این مرحله به بعد متخصص تشخیص میدهد که کدام گزینه برای درمان کودک شما مناسب تر است و زیبایی ظاهری او را برمیگرداند.