اکثر ما در طول زندگی خود مجبور شده یا مجبور خواهیم شد یک یا چند عدد از دندان های خود را بکشیم. این مسئله درباره کودکان نیز وجود دارد. با وجودی که دندان های کودکان شیری است و به صورت خود به خودی می افتد، در برخی مواقع موارد خاصی وجود دارد که کودکان نیاز به کشیدن دندان های شیری پیدا می کنند. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد اما شایع ترین دلایل برای دندان کشیدن در کودکان شامل موارد زیر می شود:
- شدت پوسیدگی دندان به قدری زیاد باشد که نتوان دندان را ترمیم کرد. گاهی اوقات شدت پوسیدگی دندان ها به قدری زیاد است که تنها راه درمان برای پیش گیری از ورود آسیب به سایر دندان های جانبی، کشیدن دندان پوسیده است.
- گاهی اوقات برای درمان ارتودنسی نیاز است یک یا چند عدد از دندان ها برای باز شدن فضای مناسب برای رشد دندان های دائمی کودک کشیده شود.
- گاهی اوقات دندان شیری کودک برای درآمدن دندان دائمی او نمی افتد. بنابراین دندان دائمی در محل نامناسب شروع به رشد می کند و یا در تصاویر پرتو ایکس مشخص می شود که دندان دائمی آماده رشد است. بنابراین دندان شیری را می کشند تا دندان دائمی در مسیر درست خود رشد کند.
- گاهی اوقات در اثر یک بیماری خاص یا ترومای دندان برخی از دندان ها آسیب شدیدی می بینند و یا دیگر قادر به حیات نیستند، بنابراین نمی توان دندان ها را ترمیم کرد و تنها راهحل کشیدن آنها است.
توجه داشته باشید یک دندانپزشک متخصص کودکان هیچ گاه اولین راه حل برای یک کودک را کشیدن دندان او در نظر نخواهد گرفت و در صورت وجود راه حل های بهتر حتما از روش های درمانی جایگزین استفاده خواهد کرد. با این وجود حتما توجه داشته باشید هنگامی که دندانپزشک کشیدن دندان را برای کودک شما توصیه می کند حتماً دلیل این امر را از وی بپرسید و با آگاهی اقدام به این کار کنید.
معمولاً یک دندانپزشک متخصص کودکان در ابتدا یک عکس رادیولوژی از دهان و دندان کودک تهیه کرده و وضعیت دندان ها و استخوان فک را بررسی می کند و سپس تصمیم می گیرد که چگونه و کدام دندان را باید بکشد.

کشیدن دندان کودکان
روش های کشیدن دندان کودکان
توجه داشته باشید که کشیدن دندان در کودکان به روش های مختلفی انجام می شود. در واقع دندان کشیدن، یک روش درمانی دندانپزشکی است که طی آن دندانپزشک یا جراح دندان پس از تزریق بی حسی موضعی یا بی هوشی عمومی، دندان آسیب دیده را از دهان کودک خارج می کند. دو روش برای دندان کشیدن وجود دارد که به روش های ساده و روش جراحی تقسیم بندی می شود. کشیدن ساده دندان به موردی گفته می شود که طی آن دندان کودک کاملاً واضح در دهان قابل مشاهده است. بنابراین دندانپزشک با استفاده از ابزار مخصوص در ابتدا دندان کودک را در جای خود لق می کند و سپس با استفاده از یک انبرک دندان، این دندان را کشیده و از دهان کودک خارج می سازد. توجه داشته باشید برای این روش حتماً از بی حسی موضعی استفاده خواهد شد. توصیه می شود پس از کشیدن دندان تا زمانی که بی حسی دهان از بین نرفته است، به فرزند خود غذا ندهید زیرا ممکن است کودک نتواند هنگام جویدن زبان خود را حس کند و در آن صورت زبان خود را گاز بگیرد و به آن آسیب برساند.
همچنین بهتر است پس از تمام شدن بی حسی غذاهایی که نیاز به جویدن ندارد به کودک داده شود زیرا ممکن است کودک هنگام جویدن غذا احساس درد کند. روش دوم برای دندان کشیدن کودکان، روش جراحی است. این روش هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که دندان در محل خود به درستی رشد نکرده باشد و یا در زیر سطح لثه باشد و به استخوان فک جوش خورده باشد. در این حالت ابتدا به کودک یک بی حسی موضعی تزریق خواهد شد. در برخی مواقع در صورت تشخیص متخصص ممکن است کودک را بی هوشی کنند و سپس با استفاده از عمل جراحی، دندان قرار گرفته در استخوان فک را از آن بخش خارج کنند. دقت داشته باشید پس از جراحی دندان نیز بهتر است به کودک خود غذاهای جویدنی ندهید تا کودک هنگام خوردن غذا با احساس درد و ناراحتی روبرو نشود و به زبان خود آسیب نرساند.

کشیدن دندان کودکان
مراقبت بعد از کشیدن دندان کودکان
همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، بعد از کشیدن دندان در کودکان باید مراقبت های ویژه ای از آن ها صورت بگیرد.
- بلافاصله پس از دندان کشیدن باید از کودک بخواهید گاز استریل دندانپزشکی را روی محل کشیدن دندان گاز بگیرد و این کار را تا یک ساعت بعد از دندان کشیدن انجام دهد تا محل زخم خونریزی نکند.
- سر او را بالا نگه دارید و برای او یک کارتن یا فیلم بگذارید تا در همان حالت آرامش خود را بازیابد. اجازه فعالیت های شدید ورزشی و بازی های هیجانی را تا چند ساعت پس از کشیدن دندان به کودک ندهید.
- والدین باید رفتار و روند بهبودی دهان و دندان کودکان را به طور دائم کنترل کنند. از جمله اقداماتی که والدین باید در این خصوص انجام دهند مراقبت از نحوه خورد و خوراک کودکان است. غذاهایی که نرم باشد و نیازی به جویدن نداشته باشد برای کودکان بهتر است. همچنین کودکان نباید مایعات را با استفاده از نی بنوشند و یا به هیچ عنوان نباید آب دهان خود را به شدت تف کنند، زیرا این کار می تواند موجب خروج لخته خونی که پس از دندان کشیدن روی محل زخم ایجاد می شود، شده و بنابراین موجب خونریزی مجدد محل بشود.
- توصیه می شود والدین برای کاهش تورم و درد دندان فرزندان خود در فواصل ۲۰ دقیقه ای از قرار دادن کمپرس یخ روی محل کشیدن دندان از سطح خارج از دهان استفاده کنند.
- استفاده از داروهای مسکن (با تجویز دندانپزشک) نیز برای کاهش احساس درد کودکان مفید است، اما توجه داشته باشید در خصوص دوز مصرف دارو و مدت استفاده از آن حتماً با متخصص کودکان مشورت کنید. هم چنین دقت کنید اگر کودک در محل کشیدن دندان احساس خارش شدید داشت او را برای معاینه نزد دندانپزشک ببرید.
- علاوه بر این پس از دندان کشیدن، مراقبت های بهداشتی از دهان و دندان کودک باید به صورت ویژه ای انجام شود. برای مثال باید مراقب باشید هنگام مسواک زدن به دهان و دندان کودک، اطراف دندان کشیده شده را مسواک نزنید تا مبادا منجر به خونریزی مجدد لثه نشود.
- توجه داشته باشید عموماً توصیه می شود تا ۲۴ ساعت پس از دندان کشیدن، دهان کودک را به هیچ عنوان نشویید و سپس بعد از گذشت این مدت برای تمیز کردن و ضد عفونی کردن دهان از قرقره آب نمک رقیق استفاده کنید.
- همچنین بیشتر توصیه می شود پس از دندان کشیدن به کودک غذاهای خنک و مایعات فراوان بدهید، زیرا ممکن است غذاهای گرم و سفت و جویدنی منجر به از بین رفتن لخته خون تشکیل شده در محل کشیدن دندان شده موجب بروز احساس درد و ناراحتی در کودک شود.
همچنین توجه داشته باشید چنانکه والدین مراقبت های صحیحی که باید پس از کشیدن دندان انجام شود را به طور دقیق رعایت کنند، کودک خیلی سریع روند بهبودی را طی خواهد کرد و با هیچ مشکلی روبرو نخواهد شد.
عوارض احتمالی پس از کشیدن دندان کودکان
- داشتن خونریزی تا چند ساعت پس از دندان کشیدن و خروج خونابه از دهان کودک.
- جا ماندن تکه ای از دندان داخل لثه کودک که در این صورت دندانپزشک آن را به شما اطلاع میدهد. در ضمن نیازی نیست نگران باشید، این تکه های کوچک در بیشتر موارد به مرور و به صورت خود به خودی از داخل لثه کودک خارج خواهند شد.
- تورم لثه در محل جراحی که با قرار دادن کمپرس یخ از روی سطح خارجی دهان، به مرور کمتر خواهد شد.
- سفت شدن فک و مشکل در بلع غذا که ممکن است سه الی پنج روز پس از کشیدن دندان وجود داشته باشد و به مرور و با گذر زمان برطرف خواهد شد.