مراقبت از دندان کودکان در طول همه‌گیری ویروس کرونا

طی دو سال گذشته همه ما تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته ایم و به همین دلیل همواره اخبار پیرامون این ویروس و تاثیری که روی جوامع و خانواده‌ ها برجای گذاشته است را زیر نظر داریم. این دوره زمانی پر از اضطراب و استرس است. بسیاری از والدین مردد هستند که آیا می ‌توانند در دوران شیوع کرونا ویروس به دندانپزشک اطفال مراجعه کنند یا نه؟ و آیا این کار ایمن هست یا خیر.

با شیوع سویه های مختلف از ویروس کرونا، بسیاری از والدین دیگر تمایلی برای مراجعه کودک به دندانپزشک ندارند و در صورت بروز مشکلات اورژانسی در ناحیه دهان و دندان یا احساس درد شدید در دندان ها نیز نگران رفتن به کلینیک ها و مطب های دندانپزشکی و مبتلا شدن به ویروس کرونا هستند. پیگیری سلامت دهان و دندان کودکان نیز در دوران شیوع ویروس کرونا از این قاعده مستثنا نیست. برای کمک به رفع سردرگمی والدین در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی در خصوص اقدامات دندانپزشکی در دوران گسترش ویروس کرونا کسب نمایید. در ادامه سوالات پرتکرار در این خصوص پاسخ داده خواهند شد.

مراقبت از دندان کودکان در کرونا

سوالات پرتکرار پیرامون دندانپزشکی اطفال در کرونا

۱)      آیا رعایت مراقبت ‌های بهداشتی ناحیه دهان و دندان از ابتلا به ویروس کرونا جلوگیری خواهد کرد؟

در حالی که روز به روز اطلاعات کامل تری در خصوص ویروس کرونا منتشر می ‌شود، همچنان هیچ مدرکی مبنی بر ارتباط بین ویروس کرونا و بهداشت دهان و دندان منتشر نشده است. با این وجود رعایت بهداشت دهان و دندان می‌ تواند از بروز بیماری ‌های جدی در ناحیه دهان و دندان مانند پوسیدگی و بروز بیماری ‌های لثه نظیر پریودنتیت جلوگیری کند و بنابراین با حفظ سلامت دهان و دندان می ‌تواند روی سلامت کلی بدن نیز تاثیرات مثبت بر جای بگذارد.

توجه داشته باشید که سویه های جدید ویروس کرونا مانند امیکرون، جزو ویروس های تنفسی است که می ‌تواند در ناحیه حفره بینی و مخاط آن و دهان و گلو گسترش پیدا کند

با این وجود توصیه می ‌شود در دورانی که بیشتر افراد در حال دور کاری هستند و در خانه به سر می ‌برند، از این فرصت استفاده کرده و بیشتر مراقب سلامت دهان و دندان خود باشند و این اقدامات را برای کودکان خود نیز انجام داده و مراقبت ‌های بهداشتی ناحیه دهان و دندان را به خوبی به آن ها بیاموزند. اکنون بهترین فرصت برای الگوبرداری کودکان از والدین آن ها در زمینه انجام مراقبت های بهداشتی دهان و دندان است.

مراقبت از دندان کودکان در کرونا

۲)      آیا در صورت ابتلا به ویروس کرونا باید مسواک خود را عوض کرد و آن را ضد عفونی نمود؟

همواره پس از هر بار استفاده از مسواک، بهتر است آن را به طور کامل تمیز و ضد عفونی کرد. به ویژه چنانچه در دوران نقاهت یک بیماری واگیردار مانند ویروس کرونا باشید، توصیه می شود در صورت امکان مسواک خود یا کودکتان را تعویض نمایید، اما اگر قادر به تعویض مسواک نیستید، اصلاً نگران نباشید. شما می توانید به منظور کاهش باکتری ها و آلاینده ها مسواک خود یا فرزندتان را به طور کامل ضد عفونی نموده و با خیال راحت از آن استفاده نمایید.

۳)      نشانه های دهانی بیماری کرونا که باید نسبت به آن آگاه باشید، چیست؟

بزرگسالان و کودکان مبتلا به ویروس کرونا طیف گسترده ‌ای از نشانه های ابتلا به این بیماری را حدود ۲ الی ۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس به نمایش می‌ گذارند. این علائم شامل تب، سرفه، درد و از دست دادن چشایی و بویایی است. بیان اینکه کدام یک از نشانه های دهانی مرتبط با ابتلا به بیماری  کرونا است، امری دشوار است زیرا ممکن است بسیاری از علائم منتشر شده در ناحیه دهان در اثر ابتلا به ویروس کرونا، مشابه علائم سایر بیماری ها یا ابتلا به آلرژی ها باشد. به همین دلیل توصیه می‌ شود در صورتی که احساس می ‌کنید کودک در معرض ویروس کرونا قرار داشته، فوراً به یک پزشک متخصص جهت انجام معاینه های بیشتر مراجعه نمایید.

مراقبت از دندان کودکان در کرونا

۴)      اقدامات پیشگیرانه دندانپزشکی در برابر سویه های جدید کرونا چیست؟

با توجه به اینکه بیماری کرونا همچنان در حال گسترش است و پایان نیافته است، دندانپزشکان باید بتوانند بین ارائه خدمات مورد نیاز به بیماران و کاهش خطرات ابتلا به بیماری کرونا برای آن ها و پرسنل درمان تعادل ایجاد کنند. به همین دلیل همواره از بیماران تقاضا می شود در صورت مراجعه به مطب های دندانپزشکی در دوران شیوع ویروس کرونا، دستورالعمل های دندانپزشکی و مراقبت های بهداشتی توصیه شده برای خود و فرزندانشان را جدی بگیرند و آن ها را رعایت کنند.

۵)      آیا می توان در دوران گسترش ویروس کرونا به دندانپزشک مراجعه کرد؟

با بازگشایی مدارس و بیشتر کسب و کارها و با توجه به اینکه خطر ابتلا به سویه های جدید ویروس کرونا در کودکان بیشتر وجود دارد، بیشتر مراکز دندانپزشکی همچنان پروتکل های سختگیرانه را اجرا می ‌نمایند. در ادامه نکاتی درباره مدیریت مشکلات دهان و دندان غیر اورژانسی به شما ارائه خواهد شد تا بتوانید بدون نیاز به مراجعه به کلینیک های دندانپزشکی در دوران شیوع ویروس کرونا از دهان و دندان خود و کودکانتان به طور کامل مراقبت نمایید.

درمان مشکلات غیر اورژانسی دهان و دندان در کودکان

مراقبت از دندان کودکان در کرونا

–          شکسته شدن براکت های ارتودنسی کودک

براکت های ارتودنسی و سیم های آن ها ابزاری شکننده هستند که می‌ توانند در اثر عوامل مختلفی بشکنند. این سیم ها و براکت ها در صورت شکستن تیز می‌ شوند و ممکن است به لثه ها و دهان و دندان کودک آسیب برسانند، اما هرگز به عنوان یک حالت اورژانسی شناسایی نمی شوند. در صورت روبرو شدن با این مشکل توصیه می ‌شود، والدین فوراً با متخصص ارتودنسی کودک خود تماس گرفته از وی بخواهند تا توصیه هایی برای درمان خانگی این مشکل به آن ها ارائه دهد و سپس در اولین فرصت و با نظر متخصص به او مراجعه شود.

–          خشک شدن دهان کودک

استفاده از داروهایی نظیر دیورتیک و آنتی ‌هیستامین و مشکلات تغذیه ای یا تغییرات هورمون ها از جمله دلایل خشکی دهان کودکان به شمار می ‌روند. نوشیدن فراوان مایعات و استفاده از آدامس های بدون قند می ‌تواند به مرطوب نگه داشتن دهان آن ها کمک نمایند. علاوه بر این برای برطرف کردن این مشکل می توان از “بزاق مصنوعی” نیز استفاده کرد. متاسفانه این جایگزین ‌های بزاق همچنان مزیت درمانی تایید شده ای ندارند و تنها در صورتی به عنوان یک روش درمانی  برشمرده می شوند که حاوی فلوراید باشند.

–          تحریک شدن دهان کودک

استفاده بیش از حد از نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه های گازدار و مسواک زدن بیش از حد به وسیله مسواک های زبر و یا استفاده بیش از حد از دهانشویه ها می تواند نه تنها برای سلامت دندان و دهان مفید نباشد، بلکه بافت ‌های دهان را نیز تحریک کند. به همین دلیل توصیه می شود حتماً هنگام انجام مراقبت ‌های بهداشتی کودکان را زیر نظر داشته باشید و از مسواک‌ های نرم استفاده نموده، آن ها را راهنمایی کنید تا طبق دستور متخصص از دهان شویه استفاده کنند و مصرف نوشیدنی های اسیدی را برای خود و فرزندانتان به حداقل برسانید.

–          خونریزی لثه در کودکان

همواره برای مراقبت از سلامت دهان و دندان توصیه می شود حداقل دو بار در روز مسواک زده، از نخ دندان استفاده کرد. در صورتی که لثه ها هنگام نخ دندان کشیدن خونریزی کنند می تواند نشانه ای از وجود التهاب و بیماری لثه مانند پریودنتیت محسوب شود. به این منظور برای برطرف کردن این مشکل می توان از دهانشویه های ضد باکتری و یا آب گرم و نمک برای شستشوی دهان و ضد عفونی کردن دهان کودک استفاده کرد، اما چنانچه درد یا خونریزی به طور مداوم ادامه پیدا کند، باید حتماً به متخصص دندانپزشکی اطفال مراجعه کرد.

–          التهاب لثه کودک

یکی از اصلی ترین نشانه های وجود التهاب لثه، خونریزی لثه ها است. خوشبختانه التهاب لثه کودکان را می ‌توان با رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان برطرف کرد و در صورتی که در مراحل اولیه وجود التهاب لثه کودکان شناسایی شود، می توان به راحتی با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه به دندانپزشک متخصص کودکان برای تمیز کردن دندان و دهان کودکان این مشکل را برطرف کرد. استفاده از دهانشویه علاوه بر اینکه می ‌تواند دهان و دندان کودک را تمیز و ضدعفونی کند، در کاهش التهاب لثه نیز نقش دارد.

–          ایجاد پلاک دندانی در دهان کودک

در داخل دهان به دلیل مرطوب بودن، باکتری های زیادی وجود دارند. در صورتی که این باکتری ها در اطراف دندان و لثه های کودک تجمع پیدا کنند، پلاک تشکیل می‌ شود که با چسبیدن به دندان ‌ها موجب پوسیدگی آن ها و یا ابتلا به انواع بیماری ‌های لثه می‌ شود. به منظور جلوگیری از تشکیل پلاک روی دندان های کودکان باید به آن ها کمک کرد تا بتوانند از نخ دندان استفاده کرده، ذرات غذا را از بین دندان های خود پاک کنند. دهانشویه ها نیز نقش چشمگیری در کاهش تجمع پلاک دارند. مسواک زدن دوبار در روز با استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه از بهترین راه ها برای برطرف کردن پلاک های دندانی محسوب می شود.

مراقبت از دندان کودکان در کرونا

مشکلات اورژانسی دندان در دوران شیوع ویروس کرونا

به طور کلی مشکلات اورژانسی دهان و دندان را می‌ توان تحت مواردی عنوان کرد که در صورت عدم درمان فوری موجب به خطر افتادن سلامت دهان و دندان کودک شوند. این موارد شامل خونریزی های کنترل نشده، عفونت های باکتریایی، وارد آمدن ضربه به صورت و دندان ها می ‌شود.

برای تسکین درد یا خطر عفونت در این شرایط باید مراقبت های فوری صورت بگیرد که نیاز به متخصص دندانپزشکی کودکان دارد. در دوران گسترش ویروس کرونا ممکن است والدین هنگام مواجهه با این مشکلات اورژانسی کودک خود سردرگم شوند که آیا لازم است به دندانپزشک مراجعه کنند یا خیر. بنابراین توصیه می‌ شود در صورتی که قسمتی از دندان شکسته شده و یا کل دندان از دهان خارج شده باشد و یا در صورت احساس بی حسی در ناحیه دهان و دندان که نشانه وارد آمدن آسیب های عصبی به کودک است، فوراً به دندانپزشک‌کودکان مراجعه شود.

همچنین در صورت مشاهده علائم آبسه و عفونت، مشاهده تورم، افزایش درد و بی حالی، تغییر شکل فک یا هرگونه علائم غیرطبیعی دیگر لازم است فوراً به متخصص اطفال و دندانپزشک کودکان مراجعه شود.

آیا مصرف “روی” در از بین بردن ویروس کرونا در کودکان موثر است؟

هنوز تحقیقات ثابت نکرده اند که روی برطرف کننده ویروس کرونا است. روی نوعی ماده معدنی است که خواص ضد باکتریایی زیادی دارد و در نتیجه موجب ارتقای سیستم ایمنی بدن انسان می شود. به طور طبیعی در دهان ما انسان ها مقادیری از روی وجود دارد. علاوه بر این در ساخت خمیردندان ها نیز عنصر روی به کار برده می شود. با این حال هنوز تاییدی مبنی بر استفاده از روی و نقش آن در جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا در کودکان منتشر نشده است و همچنان بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس شستن دست ها و رعایت فاصله گذاری اجتماعی و انجام سایر مراقبت های بهداشتی بر شمرده می شود.

مراقبت از دندان کودکان در کرونا

نقش ماسک در کاهش ابتلا به ویروس کرونا در کودکان

ماسک ها با قرار گرفتن روی دهان کودکان و بزرگسالان مانع عبور قطرات تنفسی به هوا می شوند و خصوصاً در هنگام سرفه، عطسه و صحبت کردن از انتشار ویروس کرونا جلوگیری می کنند. با این حال گاهی اوقات این ماسک‌ ها عوارض ناخوشایندی را برای بیمار به همراه دارند. به عنوان مثال زمانی که کودک برای مدت طولانی از ماسک استفاده کند، دهان او خشک شده، منجر به ایجاد بوی بد دهان، پوسیدگی دندان و التهابات لثه خواهد شد، زیرا کودکانی که از ماسک استفاده می ‌کنند بیشتر از دهان نفس کشیده و آب کمتری می نوشند. در نتیجه بزاق دهان آن ها کاهش می ‌یابد و همین مسئله موجب تجمع باکتری ها و بوی بد دهان می شود. علاوه بر این به دلیل به دام افتادن بازدم در ماسک، اسیدیته دهان افزایش می یابد و احتمال ابتلا به انواع بیماری های التهابی در ناحیه دهان و دندان بیشتر می شود.

لازم به ذکر است در صورتی که کودک نشانه های ویروس کرونا را داشته باشند، باید حتماً از ماسک استفاده کنند. برای پیشگیری از عوارض جانبی استفاده از ماسک ها نیز لازم است کودکان همواره بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنند، روزی دو بار مسواک زده، نخ دندان بکشند و از دهانشویه برای تمیز و ضد عفونی کردن دهان و دندان خود استفاده نمایند. همچنین والدین باید در صورت مشاهده تورم، حساسیت یا خونریزی لثه کودک خود فورا برای درمان به دندانپزشک مراجعه نمایند. تعویض مرتب ماسک ها برای از بین بردن باکتری ها و پیشگیری از بروز بوی بد دهان نقش چشمگیری دارد. محدود کردن مصرف قهوه و نوشیدن مداوم آب از خشکی دهان هنگام استفاده از ماسک جلوگیری می کند.

 در نهایت امیدواریم با رعایت همه مواردی که به آن ها اشاره شد بتوانید از ابتلا به ویروس کرونا جلوگیری نمایید و سلامت کامل خود و فرزندانتان را حفظ کنید.