در این نوشته می خوانید:
کودکان هنگامی که به سن ۶ یا ۷ سالگی می رسند دندان هایشان به طور طبیعی لق می شوند و به مرور زمان تا سن ۱۰ الی ۱۱ سالگی شروع به افتادن می کنند؛ اما در مواردی مشاهده شده است که دندان های لق شده معضلی جدی برای کودکان فراهم آورده است. از این رو والدین سردرگم می شوند که نزد دندانپزشک بروند و دندان لق شده را بکشند یا اینکه بگذارند دندان روند طبیعی خود را طی کند.
همه ما زمانی که کودک بوده ایم و در سن ۶، ۷ سالگی قرار داشته ایم، تجربه تلخ لق شدن اولین دندان و رعب و وحشت پس از آن را تجربه کرده ایم. لق شدن دندان ها روند طبیعی دارد که باید به مرور انجام شود. اگر دندان های شیری لق نشوند امکان رشد از دندان های دائمی سلب می شود. به بیان ساده، هنگامی که دندان های دائمی به طور نسبی رشدشان را در زیر لثه ها آغاز می کنند، دندان های شیری متوجه می شوند که زمان ترک فضا برای آن ها فرا رسیده است. به همین جهت به ترتیب لق می شوند و می افتند.
به همین دلیل برخی از والدین احساس می کنند که دندان های شیری ریشه ای ندارند و این باوری ست کاملاً اشتباه و ناصحیح. باید بگوییم که دندان های شیری نیز مانند دندان های دائمی دارای ریشه و عصب می باشند و تنها تفاوت آن ها با دندان های دائمی سایز و ابعاد آن هاست که کمی کوچک تر از دندان های دائمی می باشند. اینکه می بینید به هنگام افتادن دندان های شیری، هیچ ریشه ای به آن نچسبیده است یک علت بیشتر ندارد و آن چیزی نیست جز فشار بیش از حدی که از رشد دندان های دائمی حاصل می شود و سبب تحلیل ریشه های دندان شیری می شود.
به همین جهت هنگامی که دندان کودک می افتد شما تنها تاج آن را می بینید. در اکثر موارد لق شدن دندان های شیری دقیقاً همزمان با رشد دندان های دائمی اتفاق می افتد و دندان شیری به موقع از دهان خارج می شود؛ اما در برخی موارد این هماهنگی صورت نمی گیرد. در حالی که دندان های دائمی در حال رشد هستند، دندان های شیری نیز جا خوش کرده اند و به اندازه کافی لق نشده اند که بیفتند. در این حالت دندان دائمی در مسیر رشد و حرکتش با مانعی به نام دندان شیری برخورد خواهد کرد و دچار اختلال خواهد شد. پس مراجعه به متخصص دندانپزشک اطفال الزامی می شود. در صورت لزوم دندانپزشک اطفال دندان شیری را از دهان خارج می کند تا دندان دائمی به رشد خود بدون هیچ اختلالی ادامه دهد.
همان طوری که ذکر شد، لق شدن دندان های کودکان امری طبیعی می باشد؛ اما اگر دندان لق شده طولانی مدت در دهان بماند ممکن است عوارضی نظیر رشد دیر هنگام و نامنظم دندان دائمی، قورت دادن دندان لق شده و قرار گیری در مسیر بلعیدن غذا و ریه را به همراه داشته باشد.
گاهی اوقات دیده آید که دندانی لق می شود و تا مدت ها در جای خود به صورت لق شده می ماند و نمی افتد. در این صورت ممکن است دندان دائمی اصلاً رشد نکند. حتی می تواند امکان رشد به طور صحیح برای دندان دائمی را از بین ببرد؛ یعنی دندان دائمی به طور سالم و در جای مشخص خود رشد نکند. اگر دندان لق شده مدت زمان طولانی در دهان بماند می تواند برای کودک خطر آفرین باشد. به طوری که کودک به هنگام جویدن غذا متوجه نشود و دندان لق شده را همراه غذا قورت دهد. آسپیره شدن دندان به سمت ریه ها به هنگام بازی یا خواب یا فعالیت های ورزشی یکی دیگر از خطراتی ست که کودک شما را تهدید می کند.
همان طوری که می دانید دندان های شیری به یک باره نمی افتند. آن ها تقریباً در دهان اکثر کودکان با نظم و ترتیب خاصی لق می شوند و سپس جایشان را به دندان های دائمی می دهند. اولین دندان هر کودک در سن ۶ یا ۷ سالگی لق می شود و پس از گذشت مدت کوتاهی می افتد. دندان های جلویی در فک پایین اولین دندان هایی هستند که لق می شوند و جایشان را به دندان های دائمی می دهند. پس از آن دندان های کناری هستند که در سن ۷ یا ۸ سالگی لق می شوند و می افتند. دندان های نیش جزو دندان هایی هستند که در سن ۹ تا ۱۲ سالگی لق می شوند و از دهان خارج می شوند.
پس از آن دندان های آسیاب اول هستند که فضا را برای دندان های دائمی خالی می کنند. دندان های آسیاب دوم جزو آخرین دندان هایی هستند که در فک پایین و بالا در سنین بین ۱۰ الی ۱۲ سالگی می افتند و جای خود را به دندان های دائمی می دهند. اگر دندان ها روند طبیعی را پیش گیرند و خود به خود بیفتند هیچ گونه درد یا آزردگی شدیدی را تجربه نمی کنند. این امر به دلیل تحلیل ریشه دندان های شیری توسط فشاری ست که از طرف دندان های دائمی در زیر لثه به ریشه های دندان شیری وارد می شود.
هنگامی که اولین دندان شیری در دهان کودک شما لق می شود و می افتد، کودک احساس می کند دندانش را برای همیشه از دست داده است و همین امر سبب ناراحتی و گریه کودک می شود. بسیاری از کودکان فکر می کنند پس از افتادن دندانشان دیگر نمی توانند غذا بخورند و مانند قبل صحبت کنند. برخی از کودکان نسبت به خون کمی که از لثه خارج می شود احساس ترس و وحشت دارند. شما به عنوان بزرگ تر او سعی کنید آرامش را برایش فراهم کنید و به زبان کودکانه برایش توضیح دهید که هیچگونه خطری او را تهدید نمی کند و افتادن دندان ها امری طبیعی می باشد.
خوب است بدانید که اگر افتادن دندان به طور طبیعی انجام شود هیچگونه خونریزی در پی نخواهد داشت؛ اما اگر بر اثر ضربه دندان لق شده یا بشکند، ممکن است لثه دچار خونریزی شود. در این مواقع پانسمان یا دستمال حوله ای تمیزی را روی لثه ی ضرب دیده و بین دندان ها قرار دهید و از کودک بخواهید تا آن را فشار دهد. پس از گذشت یک ساعت خونریزی قطع خواهد شد. حال نوبت آن است که دهان کودک شستشو داده شود. پس از آن برای اطمینان بیشتر می توانید به کودکتان بستنی بدهید تا نوش جان کند. این امر به دلیل یخ بودن بستنی ست که سبب انقباض لثه و جلوگیری از خونریزی می شود.
اگر دندان دائمی فضای کافی نداشته باشد نمی تواند از لثه سر به بیرون آورد. رشد نکردن دندان دائمی گاهی برای یک و گاهی برای چندین دندان رخ می دهد. اگر دندان دائمی به هر دلیلی بیرون نیاید، فشاری هم به دندان شیری وارد نمی شود پس ریشه دندان شیری نیز تحلیل نمی شود و در نتیجه دندان شیری نمی افتد.
گاهی اختلال و ناهنجاری هایی در بین دندان ها به وجود می آید که ریشه آن ها به نا منظمی دندان های شیری بر می گردد. در صورتی که دندان های کودک شما بیش از حد به هم نزدیک باشد و به یکدیگر فشار وارد کنند؛ لازم می شود که دندان های شیری کمی زودتر از موعد توسط دندانپزشک متخصص کودکان کشیده شوند تا رویش دندان های دائمی به مشکل برنخورد. گاهی اوقات دندان های دائمی در زیر لثه به صورت نهفته باقی می مانند. در این صورت نیز دندانپزشک اطفال باید پس از شناسایی آن ها دندان های شیری قرار گرفته بر روی آن را بکشد و با عمل جراحی کوچکی دندان پنهان شده را به بیرون از لثه هدایت کند و پس از آن دندان ها را ارتودنسی کند تا هریک از دندان ها در جای مقرر خود قرار گیرند.