در این نوشته می خوانید:
درمان ریشه دندان دائمی یا همان عصب کشی دندان، یکی از شناخته شده ترین درمان های دندانپزشکی به شمار می آید. این نوع درمان در کودکان و بزرگسالان و در همه سنین انجام می شود. برای درمان ریشه دندان در کودکان، با توجه به نوع دندان که شیری است یا دائمی، روش کار کمی متفاوت خواهد بود و نحوه انجام درمان ریشه متفاوت است.
در بسیاری از کودکان مانند برخی از بزرگسالان، نام درمان ریشه یا عصب کشی دندان کمی وهم آور است و از انجام آن هراس دارند. در چنین مواردی، از بین بردن برداشت های ذهنی کودکان می تواند به بیان تجربه های بزرگسالان از دندانپزشکی بستگی داشته باشد. در اصل، والدین باید در نحوه بیان تجربه های خود از دندانپزشکی دقت کرده و بیشتر از مزیت های درمان برای او صحبت کنند. چون در این صورت، پیش زمینه ایجاد شده برای کودک میزان ترس او را کاهش خواهد داد.
به طور کلی، ایجاد پوسیدگی در دندان های کودک و سهل انگاری در درمان آن، باعث می شود تا به مرور زمان منجر به مشکلات شدیدتر شده و در نهایت درد دندان را در پی داشته باشد. نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که درد دندان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و پوسیدگی دندان تنها یکی از دلایل آن است
بسیاری از افراد و مخصوصا کودکان با بروز درد در دندان ها، از مراجعه به دندانپزشک اجتناب می کنند که عموما این مساله ناشی از ترس نسبت به درمان های دندانپزشکی است. در چنین مواردی این به عهده والدین است تا برای درمان دندان های کودک اقدام کرده و او را برای مراجعه به دندانپزشک کودکان آماده کنند.
برای دندانی که دچار آسیب و پوسیدگی شده هیچ چیز بدتر از این نیست که در درمان ریشه آن تاخیر کرده و آن را به حال خود رها کنید. عدم مراجعه به دندانپزشک در نزدیک ترین زمان ممکن، باعث می شود تا مشکل به وجود آمده پیشروی کرده و پیچیدگی های درمان را افزایش دهد. به طور طبیعی پیچیده شدن درمان ریشه دندان می تواند درد و سختی بیشتری هم در پی داشته باشد.
تصور نادرستی که بسیاری از والدین دارند این است که دندان های شیری در صورت خرابی در سنین حدود هفت سالگی می افتند و بنابراین نیازی به درمان ریشه نخواهند داشت. با این که گاهی این مساله برخی مشکلات را حل می کند، اما در بسیاری از موارد باید مشکل دندان را پیگیری کرده و بر اساس نظر دندانپزشک متخصص کودک رفتار کرد. در غیر این صورت، بروز مشکلات فکی، بیماری های لثه و بینظمی دندان ها در سنین بالاتر امری اجتناب ناپذیر خواهد بود.
اصلی ترین دلیلی که در ایجاد عفونت دندان نقش ایفا می کند، تجمع و انباشت باکتری های مضر در فضای دهان و در اطراف دندان است.
دندانی که دچار پوسیدگی شده و یا ترک خوردگی دارد در اصل یک میزبان خوب برای باکتری ها به شمار می رود. در چنین، مواردی پس از مدتی حفره ای در پالپ دندان به وجود آمده و محلی برای تجمع باکتری ها به وجود می آید. در نهایت، در اثر فعالیت این گونه باکتری ها به مرور پوسیدگی پیشرفت کرده و عفونت ایجاد می شود. در مواقعی که دندان دچار عفونت می شود، حتما لازم است والدین کودک برای درمان ریشه دندان فرزند خود اقدام نماید.
برای اینکه از بروز عفونت و مشکلات جدی تری که در نتیجه آن به وجود می آید پیشگیری نمایید، بهتر است کودک به طور مرتب زیر نظر یک متخصص دندانپزشک مجرب تحت معاینه قرار بگیرد تا پوسیدگی ها در سریع ترین زمان ممکن تشخیص داده شوند. در این صورت، قبل از پیشروی و عفونت قادر به درمان آن خواهید بود و در بسیاری از موارد هم نیازی به انجام درمان ریشه دندان پیدا نخواهید کرد.
دندانپزشکی اطفال و کودکان یک تخصص است. این یعنی برای اینکه بهترین تشخیص درباره دندان های کودک داده شود باید او را نزد دندانپزشک متخصص کودکان ببرید.
به این ترتیب، دندانپزشک متخصص به درستی و با بیشترین دقت می تواند درباره سلامت دندان ها و یا پوسیدگی آن ها نظر داده و به خوبی وضعیت دهان و دندان او را مورد ارزیابی قرار دهد.
وجود برخی از علائم و نشانه ها در وضعیت کودک بیانگر این است که کودک باید عصب کشی دندان انجام بدهد یا خیر. با این حال، درباره یک دندان آسیب دیده در کودک، ابتدا لازم است او را نزد دندانپزشک کودکان ببرید تا در مورد ضرورت انجام درمان ریشه دندان او نظر قطعی بدهد.
وجود تورم، عفونت، قرمزی نواحی اطراف دندان، درد دندان، تورم صورت و بروز حساسیت در لثه ها از جمله مواردی هستند که مشاهده آن ها نشان دهنده نیاز به انجام درمان ریشه دندان کودک است.
اگر دندان کودک نسبت به گرمی و سردی مواد غذایی، آب و چایی واکنش نشان دهد نیز لازم است هر چه سریع تر برای انجام معاینه او را نزد دندانپزشک اطفال ببرید. لق شدن دندان و حرکت دندان در جای خود بدون هیچ گونه دلیل موجهی، یکی دیگر از دلایلی است که مراجعه به دندانپزشک اطفال را الزامی می سازد.
شاید در ابتدای کار این گونه به نظر برسد که دندان های شیری کودک اهمیتی نداشته و آسیب به آن ها در نهایت با رشد دندان های دائمی جبران می گردد. اما نکته ای که باید متذکر شویم این است که دندان های شیری وظیفه ای فراتر از جویدن غذا و ادای صحیح کلمات و حروف دارند.
بهتر است بگوییم که دندان های شیری کودک دقیقا مانند یک چهارچوب عمل می کنند تا قوس فکی را برای رشد دندان های دائمی سالم نگه دارند. در واقع، زمانی که دندان های شیری بر روی فکین حضور دارند و کودک برای غذا خوردن و حرف زدن به آن ها تکیه می کند، در زیر آن ها دندان های دائمی بر روی استخوان فک در حال شکل گیری بوده و به تکامل می رسند.
در صورت هر گونه آسیب به دندان های شیری باید همانند وسواسی که در مورد دندان های دائمی به خرج داده می شود، حساسیت به خرج داده و برای درمان آن ها اقدام نمایید. درمان ریشه دندان در بسیاری از موارد به راحتی می تواند مشکل دندان شیری کودک را حل کرده و تا زمان رویش دندان دائمی بدون هیچ گونه اختلالی مورد استفاده قرار گیرد.
قبل از اینکه درمان ریشه دندان کودک شروع شود، باید او را از نظر روانی آماده نمود. زیرا مطب دندانپزشکی و ابزار آن برای بسیاری از کودکان ایجاد ترس می کند. به همین دلیل، لازم است تا جذابیت فضا و آرامش آن به گونه ای باشد تا ترس و استرس را از کودک دور سازد. هر چه فضا آرام تر باشد، تمایل کودک برای اینکه با دندانپزشک همکاری لازم را داشته باشد، بیشتر می گردد.
پس از اینکه کودک از نظر روانی آرامش لازم را پیدا کرد، دندانپزشک اطفال می تواند دندان کودک را معاینه کرده و در نهایت درمان ریشه دندان کودک را شروع نماید. روش درمان ریشه دندان با توجه به نوع ریشه و وضعیت آن تعیین می گردد.
به طور کلی، در هر سنی باید همواره به بهداشت دهان و دندان اهمیت داد تا بتوان در حد امکان از نیاز به درمان های دندانپزشکی پیشگیری کرد. درمان ریشه دندان یکی از اصلی ترین روش های درمانی دندانپزشکی است. بنابراین، بهتر است مراقبت های مورد نیاز را انجام دهید تا به آن مرحله نرسید یا دندان های سالم کودک خود را برای زمان طولانی تری نگه دارید.
در ادامه به برخی اقدامات مراقبتی که باید برای داشتن دندان های سالم تر و عدم نیاز به درمان ریشه دندان رعایت شوند، اشاره خواهیم کرد.
بسیاری از افراد روزانه تنها یک بار مسواک می زنند و بیشتر برای رفع تکلیف این کار را انجام می دهند. در صورتی که اگر می خواهید دندان های سالم فرزند خود را برای مدت زمان طولانی تری استفاده کنید، باید حتما حداقل دو بار در طول روز مسواک بزند و برای این کار زمان کافی را صرف نماید. به این ترتیب، احتمال اینکه به درمان ریشه نیاز پیدا کند، کمتر خواهد شد.
کشیدن نخ دندان مخصوصا برای کودکانی که دندان های به هم چسبیده دارند جزو الزامات بهداشت دهان و دندان است. در اصل، مسواک زدن برای شستشوی ظاهر و سطح دندان ها است و نخ دندان وظیفه تمیز کردن نواحی بین دندان ها را بر عهده دارد که مسواک نمی تواند به آن ها نفوذ کند. در صورتی که کودکتان به طور روزانه نخ دندان نکشد، فضای بین دندان ها میزبان مناسبی برای تجمع باکتری ها و ایجاد عفونت خواهد شد؛ این مساله در نهایت منجر به ایجاد پوسیدگی، عفونت و بوی بد دهان کودک می گردد.
آبنبات های سفت دشمن اصلی دندان ها هستند. اگر می خواهید از ترک خوردن و پوسیدگی دندان های کودک جلوگیری به عمل آورید، باید عادت جویدن شکلات را در آن ها از بین ببرید. وجود هر گونه شکستگی و ترک بر روی دندان، باعث تجمع باکتری ها و ایجاد عفونت می شود. در نتیجه نیاز به درمان ریشه دندان امری اجتناب ناپذیر خواهد بود.
جویدن یخ نیز دقیقا مانند جویدن آبنبات می تواند به دندان کودک آسیب برساند. حتی خرد کردن یخ با دندان های پر شده نیز می تواند سلامت آن ها را به خطر انداخته و منجر به ترک خوردن آن ها شود. به این ترتیب، از جویدن یخ هم مانند آبنبات باید خودداری نمود.
برخی کودکان در هنگام خواب و به صورت غیر ارادی دندان قروچه یا براکسیسم دارند. در چنین مواردی باید از محافظ دندان شبانه استفاده کنید تا کمترین فشار به سطح دندان ها وارد شده و از ترک خوردن آن ها جلوگیری به عمل آید.
دندان برخی کودکان به صورت ژنتیکی ساختار ضعیفتری دارد و بیشتر مستعد پوسیدگی و مشکلات دهان و دندان است. والدین این کودکان باید همواره مراقب آن ها باشند. زیرا حتی مصرف میوه ها و سبزیجات تردی که از نظر غذایی سالم هستند نیز می تواند برایشان مشکل ساز باشد. برای مثال گاز زدن سیب، هویج و حتی کرفس گاهی می تواند شکستن و ترک خوردن دندان آن ها را در پی داشته باشد.
وارد شدن ضربه به دندان به هر دلیلی می تواند نیاز به درمان ریشه را افزایش دهد. انجام ورزش می تواند زمینه وارد شدن ضربه به دندان را فراهم سازد. بنابراین، بهتر است برای انجام ورزش مخصوصا ورزش هایی که همراه با درگیری و جنب و جوش زیاد هستند، از محافظ های دندانی مناسب کودکان استفاده نمایید.
نوشابه ها و برخی آبمیوه ها که اتفاقا در بین کودکان از محبوبیت بالایی برخوردار هستند، به شدت به دندان ها آسیب می رسانند. بهترین کار این است که این نوع نوشیدنی های اسیدی را به کلی از برنامه غذایی حذف کنید یا مصرف آن ها را به حداقل برسانید. اسید موجود در این نوع نوشیدنی ها، سبب شکستن لایه محافظتی دندان یعنی مینای دندان شده و ترک خوردن و شکستگی آن را در پی خواهند داشت. قند ناشی از این نوشیدنی ها نیز می تواند بر روی دندان ها انباشته شده و به رشد باکتری ها کمک شایانی نماید.
به طور مرتب کودک خود را نزد دندانپزشک اطفال ببرید. این کار را بهتر است از سنین خیلی پایین شروع کنید. مراجعه به موقع باعث می شود تا دندان های آسیب دیده در سریع ترین زمان ممکن تشخیص داده شده و درمان شوند.
در صورت بروز هر گونه درد در دندان کودک، بهتر است بدون فوت وقت او را نزد دندانپزشک ببرید تا وضعیت دندان او بررسی گردد. هر گونه تعلل و تاخیر در زمینه درمان دندان، باعث پیشرفت مشکل ایجاد شده و پیچیده تر شدن روند درمان می گردد. در صورتی که زمان طولانی از آسیب دیدگی بگذرد، بدون شک درمان ریشه دندان جزو گزینه های درمانی خواهد بود.
درمان ریشه دندان دائمی در کودکان با عصب کشی دندان های شیری متفاوت است و هر کدام حساسیت های خاص خود را دارند. مساله ای که باید به آن توجه کرد این است که ضمن رعایت بهداشت دهان و دندان، با بروز پوسیدگی های سطحی اولیه، لازم است برای درمان دندان کودک اقدام نمود. در این صورت، ممکن است کودک نیازی به درمان ریشه دندان و عصب کشی پیدا نکند. برای اینکه پوسیدگی ها در اسرع وقت مشخص گردند، باید به طور مرتب کودک را نزد یک دندانپزشک متخصص اطفال برد تا معاینات لازم صورت پذیرد.
پیشرفت پوسیدگی های دندانی می تواند منجر به عفونت ریشه شده و انجام عملیات درمان ریشه دندان و عصب کشی آن را اجتناب ناپذیر کند.