در این نوشته می خوانید:
بیشتر کودکان به مصرف خوراکی های شیرین مانند آبنبات علاقه زیادی دارند. هنگام مصرف غذاهای شیرین، میزان باکتری های موجود در دهان و دندان افزایش می یابند و در نتیجه شروع به ساخت پلاک و ترشح اسیدهایی در داخل دهان می کنند که مینای دندان را تخریب می کند. این مواد اسیدی یکی از دلایل اصلی پوسیدگی دندان کودکان هستند. به همین منظور بسیاری از والدین به دنبال یافتن جایگزینی برای مواد قندی هستند تا از اسیب دیدن و پوسیدگی دندان های کودکان خود پیشگیری کنند. زایلیتول یکی از این مواد بی خطر است که برای کودکان و بزرگسالان در اشکال مختلف در بازار وجود دارد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با این ماده غذایی بیشتر آشنا شوید.
زایلیتول که در ایران با عنوان گزیلیتول نیز شناخته می شود، در واقع یک ماده شیرین کننده طبیعی است که از بخش های فیبری گیاهان تولید می شود. این ماده از چسبیدن باکتری ها به سطح دندان ها جلوگیری کرده و همچنین جلوی ترشح مواد اسیدی که برای سلامت دندان ها مضر هستند را نیز می گیرد و بنابراین از دندان ها در مقابل پوسیدگی محافظت می کند. نکته حائز اهمیت دیگر آن است که زایلیتول بر خلاف سایر شیرین کننده های طبیعی یا مصنوعی موجود در بازار، حتی برای سلامت دندان ها مفید نیز هست و مصرف مداوم آن امکان پوسیدگی دندان ها را به یک سوم کاهش می دهد. علاوه بر این زایلیتول سبب جذب بیشتر مواد معدنی توسط مینای دندان ها می شود و بنابراین مصرف آن استحکام دندان ها را نیز افزایش می دهد.
همان گونه که پیش از این نیز به آن اشاره شد، باکتری های موجود در داخل دهان و دندان برای رشد و تکثیر خود نیازمند انرژی هستند. این انرژی از طریق قند موجود در مواد غذایی مصرفی تامین می شود، اما خوشبختانه باکتری ها نمی توانند از زایلیتول به عنوان سوخت برای رشد و تکثیر استفاده کنند. در نتیجه بدون وجود سوخت کافی، باکتری ها قادر به رشد و تکثیر نخواهند بود و بنابراین اسیدی نیز تولید نمی کنند و همین مسئله موجب جلوگیری از پوسیدگی دندان ها و حفظ آن ها در مقابل ایجاد حفره می شود.
نظریه دیگری که در خصوص نحوه محافظت از دندان ها با مصرف زایلیتول مطرح است این است که، باکتری ها ماده ای به نام پلی ساکارید تولید می کنند و با استفاده از آن محکم به مینای دندان ها می چسبند، اما چسبیدن به دندان با مصرف زایلیتول برای باکتری ها امکان پذیر نیست و در نتیجه از دندان ها در مقابل پوسیدگی و ایجاد حفره محافظت می شود.
توجه داشته باشید، اسیدیته موجود در داخل دهان انسان ها همواره باید خنثی باشد تا از آسیب رسیدن به دندان ها و لثه ها جلوگیری شود. زایلیتول می تواند میزان اسیدیته موجود در داخل دهان را کنترل کند و در نتیجه به این ترتیب از پوسیدگی دندان ها و ایجاد حفره در داخل دندان ها جلوگیری خواهد کرد. مصرف مواد غذایی شیرین و نوشیدنی های گازدار اسیدیته دهان را تغییر می دهد و موجب اسیدی شدن فضای دهان می شود. بنابراین زایلیتول با کنترل سطح اسیدیته دهان در حدود خنثی، از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می نماید.
یکی دیگر از نکات حائز اهمیت زایلیتول نیز این است که مانند شکر تجزیه پذیر نیست و در نتیجه حتی به مواد مضر برای سلامت دهان و دندان نیز تبدیل نخواهد شد.
زایلیتول به صورت طبیعی در برخی از میوه ها مانند آلو و توت فرنگی و یا سبزیجاتی نظیر گل کلم و کدو تنبل وجود دارد. انواع توت های مختلف، جو و قارچ و تفاله نیشکر نیز حاوی زایلیتول هستند. امروزه در آبنبات ها و آدامس های بدون قند و یا خمیر دندان ها و دهان شویه های بدون قند نیز از زایلیتول استفاده می شود. بنابراین در واقع می توان گفت زایلیتول نوعی جایگزین طبیعی برای قند است که شیرینی آن کاملا شبیه شکر معمولی است، اما از شکر معمولی چهل درصد کالری کمتری دارد. در نتیجه می توان از زایلیتول برای شیرین کردن چای، قهوه و یا غذا استفاده نمود. زایلیتول یک جایگزین عالی برای بیماران مبتلا به دیابت، افراد چاق و یا مادران باردار و شیرده است و برای سلامتی آن ها کاملاً بی خطر خواهد بود.
با توجه به اینکه بیشتر کودکان به خوراکی های شیرین علاقه دارند، مصرف خوراکی شیرین که نه تنها برای سلامت دهان و دندان خطرناک نباشد، بلکه استحکام مینای دندان ها را نیز افزایش دهد بسیار حائز اهمیت است. زایلیتول یکی از شیرین کننده های طبیعی خوراکی است که در انواع ژله، مربا، آدامس و آبنبات می تواند مورد استفاده قرار بگیرد و در نتیجه به والدین کمک می کند تا با خیال راحت برای کودکان خود مواد غذایی شیرین تهیه کنند، بدون آنکه برای دندان هایشان خطری به همراه داشته باشد.