همه چیز در مورد دندان شیری

به عنوان والدین یک کودک یا به عنوان مربی یک آموزشگاه به احتمال زیاد احساس می‌کنید که داشتن اطلاعات کامل در مورد دندان شیری میتواند کمک زیادی به شما کند و در صورت بروز مشکل میدانید به چه شکلی با آنها برخورد کنید. علم دندانپزشکی اطفال مشخص کرده که دندانهای شیری و نحوه رویش و افتادن آنها نقش مهمی در عملکرد دندان‌های دائمی دارد. به همین دلیل بعضاً ممکن است روش‌هایی مانند عصب کشی دندان‌های شیری یا پر کردن آنها برای باقی ماندن دندان تا زمان افتادن صورت گیرد.

 با این مقدمه کوتاه به سراغ معرفی دندان شیری خواهیم رفت تا ببینیم که هدف از رشد این دندانها چیست و روال افتادن آن‌ها و جایگزینی دندان‌های دائمی به چه صورت است.

دندان شیری چیست؟

دندان شیری (Deciduous teeth) یک اصطلاح برای دندان‌های اولیه کودکان است که در یک محدوده زمانی خاص رشد می‌کنند و بعد از مدت زمانی با دندان‌های طبیعی جایگزین می‌شوند. این دندان‌ها در مرحله جنینی شروع به رشد می‌کنند و در حقیقت در زیر لثه قرار دارند. اما خارج شدن و رشد کردن آنها از لثه، معمولاً در حدود ۶ ماه پس از تولد شروع می‌شود. هر کودک معمولاً ۲۰ دندان اولیه دارد که ۱۰ عدد آنها در فک بالا و 10 عدد هم در فک پایین رشد می‌کنند. به طور معمول همه این دندان‌ها بعد از حدود ٥،٢ تا ٣ سال به طور کامل از لثه خارج شده‌اند و می‌توان ادعا کرد که دندان‌ها تکمیل هستند.

زمان خارج شدن دندان‌های کودک

بطور معمول، دندانهای کودک و در واقع دندان‌های شیری زمانی که کودک شش ماهه است شروع به رشد می‌کنند. اولین دندان خارج شده از لثه دندان‌های جلویی یا همان دندانهای پیشین در فک بالا و فک پایین هستند که به مرور زمان در کنار آنها دندان‌های جانبی یا کناری رشد می‌کنند. چهار دندان بعدی که از لثه خارج می‌شوند، چهار دندان فوقانی هستند. به طور کلی اگر بخواهیم زمان بندی مشخصی برای خارج شدن دندان‌ها داشته باشیم باید دو فک بالا و پایین را در نظر بگیریم:

فک بالا

خارج شدن دندان شیری از فک پایین به این ترتیب است که بین ۸ تا ۱۲ ماهگی دندان‌های پیشین خارج می‌شوند و بین ۹ تا ۱۳ ماهگی هم دندان‌های جانبی آن‌ها خارج می‌شوند. در سن ۱۶ تا ۲۲ ماهگی دندان‌های نیش، بین سن ۱۳ تا ۱۹ ماهگی دندانهای آسیاب اولیه و بین سن ۲۵ تا ۳۳ ماهگی هم دندان‌های آسیاب ثانویه خارج می‌شوند.

فک پایین

 روند خارج شدن دندانهای شیری در فک پایین تا حدود زیادی با تفاوت چند ماه نسبت به فک بالا صورت می‌گیرد. در فک پایین بین سن ۶ تا ۱۰ ماهگی، دندان‌های پیشین، بین سن ۱۰ تا ۱۶ ماهگی دندان‌های جانبی، بین سن ۱۷ تا ۲۳ ماهگی دندان‌های نیش، بین سن ۱۴ تا ۱۸ ماهگی دندان‌های آسیاب اولیه و بین سن ۲۳ تا ۳۱ ماهگی هم در دندان‌های آسیاب ثانویه رشد می‌کنند.

با این وجود آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا اعلام کرده که اولین ملاقات دندانپزشکی کودکان باید قبل از رسیدن به سن یک سالگی باشد، یعنی زمانی در حدود ۶ ماه پس از ظاهر شدن اولین دندان شیری آنها.

همه چیز در مورد دندان شیری

چه زمانی دندان‌های دائمی را رشد می‌کنند؟

 در قسمت قبل گفتیم که دندانهای شیری ۲۰ عدد هستند که باید با ۳۲ دندان دائمی یا دندان بالغ جایگزین شوند. شما به عنوان خانواده می‌توانید انتظار داشته باشید که در حدود شش سالگی اولین دندان شیری کودک شما بیفتد. اولین دندانی که در لثه کودک شما ظاهر شد، اولین دندانی خواهد بود که از دست خواهد داد. معمولاً روال افتادن دندانهای شیری و جایگزین شدن آنها با دندان دائمی تا سن ۱۲ سالگی ادامه دارد.

 روند کلی رشد دندان‌های دائمی به این صورت است که بین سن ۶ تا ۷ سالگی دندان‌های پیشین، بین سن ۷ تا ۸ سالگی دندان‌های جانبی، بین سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی دندان‌های نیش، بین سن ۹ تا ۱۱ سالگی دندان‌های آسیاب اولیه یا آسیاب کوچک و بین سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی هم دندان‌های آسیاب ثانویه یا آسیاب دائمی رشد می‌کنند.

همه چیز در مورد دندان شیری

چه تفاوتی بین دندان شیری و دندان بزرگسالان وجود دارد؟

اگرچه دندان‌ها ظاهری استخوانی و تقریباً شبیه به هم دارند، اما بررسی‌ها نشان داده که بین دندان شیری و دندان بزرگسالان تفاوت‌های زیادی وجود دارد. این تفاوت‌ها بر اساس فاکتورهای زیر هستند:

• مینای دندان: به عنوان لایه سخت بیرونی است که دندان شما را از پوسیدگی محافظت می‌کند. معمولاً این لایه در دندان‌های شیری نازک‌تر و ضعیف‌تر است.
• رنگ دندان: دندانهای شیری اغلب سفیدتر به نظر می‌رسند که این را می‌توان به مینای دندان نازک‌تر نسبت داد.
• اندازه دندان: دندان‌های اولیه معمولاً کوچکتر از دندان‌های بزرگسالی یا دندان‌های دائمی هستند.
• شکل دندان: دندان‌های دائمی جلو اغلب با برآمدگی‌های همراه هستند که به مرور زمان از بین می‌روند.

 اهمیت مراقبت از دندان شیری

درست است که دندانهای شیری فقط برای مدت زمان کوتاهی در داخل دهان هستند، اما این نمی‌تواند دلیل و توجیه خوبی برای بی تفاوتی نسبت به آنها باشد. به طور کلی این دندان‌ها:

• فضای لازم را برای دندان‌های دائمی رزرو و آماده نگه می‌دارند؛
• ظاهر طبیعی به صورت و چهره کودک می‌بخشند؛
• به شکل واضحی بر روی گفتار و نحوه صحبت کردن کودک تأثیر گذار هستند؛
• برای تغذیه مناسب کودک حیاتی هستند (دندان‌های از دست رفته یا پوسیده شده جویدن غذا را برای کودک مشکل می‌کنند)؛
• شرایط مناسب و سالم را برای دندان‌های دائمی فراهم می‌کنند (پوسیدگی و عفونت در دندان‌های شیری ممکن است باعث آسیب به دندان‌های دائمی در حال رشد در زیر آنها شود).

 می‌بینید که نقش مراقبت از دندان شیری بسیار مهم است و صرفاً به دلیل افتادن آنها در سنین بالاتر نمی‌توان به نسبت به مراقبت از آنها بی تفاوت بود.

جمع بندی

دندان شیری که معمولاً با اصطلاحاتی مانند دندان اولیه یا دندان دوران کودکی هم شناخته می‌شود، اولین دندان‌هایی هستند که شما در طول عمر خود تجربه می‌کنید. این دندان‌ها در مرحله جنینی شروع به رشد می‌کنند و حدود ۶ ماه پس از تولد از لثه‌ها خارج می‌شوند. تعداد دندانهای شیری ۲۰ عدد است و معمولاً بین سن دو و نیم تا سه سالگی به طور کامل خارج شده‌اند. این دندانها در حدود ۶ سالگی شروع به افتادن می‌کنند و ۳۲ دندان دائمی جایگزین آنها می‌شوند.

اگر به اطلاعات تکمیلی در مورد دندان‌های شیری یا در مورد دندانپزشکی اطفال و کودکان نیاز دارید، با ما تماس بگیرید.